NVM A&L Vastgoedmarkt 2023 Meer dynamiek door grondhonger en overheidsmaatregelen

NVM Agrarisch en Landelijk - Vastgoedmarkt in beeld - 2023 in feiten en cijfers

Meer dynamiek door grondhonger en overheidsmaatregelen

Utrecht, 19 maart 2024 – Schaarse grond heeft geleid tot meer dynamiek in de aan- en verkoop van agrarische bedrijven. De prijs per hectare agrarische grond is in 2023 met 7,4% gestegen tot bijna 80.000 euro. Tussen 2019 en 2023 bedraagt deze stijging zelfs 28%. In 2023 zijn 400 agrarische bedrijven te koop gezet, een stijging van 11% ten opzichte van 2022. Vergrijzing en het gebrek aan bedrijfsopvolging leiden ertoe dat agrarische ondernemers hun bedrijf verkopen aan collega’s of kiezen voor een beëindigingsregeling van de overheid voor de stikstofproblematiek. De populariteit van mooi gelegen landelijke woningen is groot. Het aanbod ervan is laag. Kopers betaalden in 2023 gemiddeld 657.000 euro. Deze informatie en cijfers zijn afkomstig uit de rapportage Vastgoedmarkt in beeld - Agrarisch & Landelijk - 2023 in feiten en cijfers, een publicatie van NVM Agrarisch & Landelijk.  

Jos Ebbers, vakgroepvoorzitter NVM Agrarisch & Landelijk: “2023 kenmerkt zich door grondhonger onder agrariërs. Of het nu voor schaalvergroting en bedrijfsontwikkeling is of voor de aanwending van mest, grond is schaars. Ik verwacht dan ook dat we in 2024 méér transacties krijgen dan in 2022 en 2023.”

Grond melkveehouderij gevraagd

Het aantal verkochte melkveehouderijen is in 2023 licht gedaald. Toch is de interesse groot. De grote vraag naar grond verklaart de korte verkooptijd van een melkveehouderij van gemiddeld 184 dagen in 2023. Niet eerder was deze zo kort. De gemiddelde bedrijfsgrootte van een verkochte melkveehouderij steeg in 2023 naar een recordhoogte van 38,3 hectare, constateert de NVM. Verouderde bedrijven op minder gunstige locaties staan echter langer te koop. Extra regelgeving, onder meer door NV-gebieden, gaat daar leiden tot hogere kosten en druk op het rendement. Dit kan op termijn leiden tot verkoop.

Minder varkenshouderijen verkocht

Door de goede verdiensten in de varkenshouderij is het aantal te koop gezette bedrijven beperkt. In 2023 waren dat 10 bedrijven tegen gemiddeld 30 bedrijven in de afgelopen 10 jaar. Bedrijven die zich hebben aangemeld voor een beëindigingsregeling van de overheid worden niet op de vrije markt aangeboden. De beëindigingsregeling legt een bodem in de markt.

Kleinere pluimvee- en vleeskalverhouderijen missen armslag

Kleinere verouderde bedrijven kunnen met moeite voldoen aan de overheidsmaatregelen als gevolg van de stikstofproblematiek. Investeringen zijn noodzakelijk maar de armslag of het perspectief ontbreekt. In deze gevallen kunnen de opkoopregelingen van de overheid een mogelijke oplossing bieden.

Optimisme in glastuinbouw

De glastuinbouw vertoont een stabiel beeld met jaarlijks rond de 25 transacties. Het aanbod aantrekkelijke bedrijven met uitbreidingsmogelijkheden en voorzieningen voor duurzame warmte en energie binnen een energiecluster zijn beperkt. Deze bedrijven zijn gewild en worden tegen een toenemende hectareprijs verkocht.

Groter aanbod akkerbouwbedrijven

In 2023 was het aantal koop gezette akkerbouwbedrijven ruim 30. Dit hangt samen met het gebrek aan bedrijfsopvolging en de hoge grondprijzen. In 2023 was deze meer dan 91.000 euro per hectare, een stijging van 7,6% ten opzichte van 2022. De grote grondvraag leidt ertoe dat akkerbouwbedrijven zeer snel worden verkocht.

Landelijk wonen populair

De gemiddelde prijs van een landelijke woning was in 2023 657.000 euro, een lichte daling ten opzichte van 2022 toen bijna 690.000 euro werd betaald. Het aanbod van mooi gelegen landelijke woningen is beperkt en daarmee populair. Met meer woonoppervlakte en een groter perceel is dit type woning gewild, maar niet voor iedere doelgroep geschikt of bereikbaar.