Brabantse economie groeit, maar alertheid is geboden

De Brabantse economie breekt record na record. Na prachtige resultaten verleden jaar is de economie over 2018 alleen nog maar verder doorgegroeid. Dat blijkt uit het Sociaal Economisch Beeld 2018, een jaarlijkse analyse van de Brabantse economie door SER Brabant, onderdeel van BrabantAdvies (het belangrijkste adviesorgaan van de provincie). “Maar de groei valt stil als er nu geen actie wordt ondernomen,” aldus SER-voorzitter Elphi Nelissen, die waarschuwt voor belemmeringen.

Met een economische groei van 3,7% behoort Noord-Brabant tot de snelste groeiers van het land. De Brabantse economie groeit zelfs voor het vijfde achtereenvolgende jaar sterker dan het landelijk gemiddelde. Uitblinker is opnieuw de regio Zuidoost-Brabant met een groeipercentage van 4,9%, daarmee samen met Almere de absolute koploper van Nederland. Maar liefst 27% van de industriële toegevoegde waarde wordt in Brabant gerealiseerd. De voorspelling van het Sociaal Economisch Beeld 2017 is werkelijkheid geworden: de Brabantse economie groeit zo hard dat in vele sectoren nauwelijks geschikte werknemers meer te vinden zijn. De werkloosheid is inmiddels teruggelopen tot het niveau van voor de economische crisis.

Belemmeringen aan de groei

Belemmeringen liggen echter op de loer. Hoewel voor het komend jaar nog positieve groeicijfers worden voorspeld, neemt de groeicurve af. Aanhoudende spanningen op het internationaal handelstoneel (naderende Brexit en handelsconflict VS – China) leiden tot vraagtekens. “Zeker gezien het gegeven dat juist Noord-Brabant veel exporteert naar landen in Oost-Azië,” aldus Nelissen. Daarnaast spreekt ze van ‘een systeem dat tegen haar eigen grenzen aanloopt’: “Ook de komende jaren zal er flink geïnvesteerd moeten worden om de groei vast te houden. Het is een misvatting dat we er nu al zijn. Investeringen op het gebied van mobiliteit, klimaat, de arbeids- en woningmarkt zijn een absolute voorwaarde.” Juist op dergelijke ‘brede’ aspecten (zoals ook milieukwaliteit, cultuur en gezondheid) blijkt dat Brabant achterblijft bij het landelijk gemiddelde.

Nelissen: “Tot 2030 ligt er voor Brabant een bouwopgave van maar liefst 120 duizend woningen. Die woningen moeten we energieneutraal en zo circulair en duurzaam mogelijk realiseren. Maak gebruik van het grote aantal leegstaande gebouwen en zorg voor herbestemming tot woningen.” Wat betreft mobiliteit stelt SER-lid Leo Kemps, directeur van de Logistics Community Brabant (LCB): “De uitdaging om Noord-Brabant in het geheel - en de steden in het bijzonder - leefbaar en bereikbaar te houden, is groot maar voorwaardelijk voor het economisch perspectief van Brabant in de nabije en verdere toekomst.”

Energietransitie forse uitdaging

Grote uitdaging voor de komende tientallen jaren is de energietransitie en klimaatopgave: het terugdringen van de CO2-uitstoot volgens de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs. Voor Brabant betekent dit een forse uitdaging. Om in de doelstelingen te voorzien, zijn in Brabant bijna 25.000 arbeidsplaatsen extra nodig. Een aantal dat met het huidige arbeidspotentieel (zowel kwalitatief als kwantitatief) niet kan worden ingevuld. SER-lid Cees-Jan Pen, lector Ondernemende Regio bij Fontys Hogescholen: “Gezien de urgentie en omvang van de energietransitie zullen we samen met alle partners in de onderwijsketen snel moeten schakelen om actief nieuwe vormen van versnelde bij- en omscholing aan te bieden aan verschillende doelgroepen.”

Om- en bijscholing met de dag actueler

Het om- en bijscholen van personeel wordt met de dag actueler, ook in andere sectoren. Zo blijkt dat in de financiële sector door automatisering het totaal aantal banen is teruggelopen, maar dat de vacatures in financiële functies met ICT- en commerciële vaardigheden juist zijn toegenomen. SER-lid Ellen Kroese, directeur van VNO-NCW Brabant Zeeland: “De hoogconjunctuur mag de aandacht niet afleiden van de noodzaak om personeel voortdurend te blijven scholen.” Ron Van Baden, SER-lid en Regioleider FNV Zuidoost Nederland: “En die begeleiding en ontwikkeling moet tijdig starten. Door mensen richting te geven en de ruimte te bieden om te kunnen bewegen, zorgen we ervoor dat veranderingen ons niet overkomen maar dat we ze juist vorm weten te geven.”