Fysiotherapeuten in Nederland stoppen er massaal mee

Fysiotherapeuten in Nederland stoppen steeds vaker met hun beroep en gaan wat anders doen. Dit blijkt uit cijfers van de Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten. In 2024 stopten maar liefst 2.000 fysiotherapeuten. Ze stopten vanwege de lage lonen, de hoge werkdruk en de slechte secundaire arbeidsvoorwaarden. Experts waarschuwen dat steeds meer patiënten moeten rekenen op langere wachttijden, voordat ze behandeld kunnen worden.

Een zorgelijke ontwikkeling, zo meent het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) ook, want het aantal mensen dat fysiotherapie nodig heeft, stijgt juist. “We hebben juist meer fysiotherapeuten in de eerste lijn nodig om iedereen die dat nodig heeft, zorg te kunnen verlenen. Door de vergrijzing neemt de vraag naar fysiotherapie de komende jaren toe, terwijl de beroepsgroep aan het krimpen is. Zonder ingrijpen stevenen we in een sneltreinvaart af op tekorten die niet meer zijn in te halen,” meent KNGF-voorzitter Lodi Hennink.[1] Een zorginfarct moet koste wat kost voorkomen worden.

Lonen te laag

Ofschoon men veel werkplezier ervaart binnen de fysiotherapie vanwege de betekenis voor de patiënt en samenleving, kiezen fysiotherapeuten vaak voor een ander beroep vanwege de lage lonen die gelden binnen het vakgebied. 54% van de fysiotherapiepraktijkhouders in het afgelopen jaar overwoog hun praktijk te stoppen. Voor 17% zijn deze overwegingen zelfs omgezet in concrete stappen richting verkoop, zo blijkt uit onder het recente Kleinbedrijf Index Fysiotherapie.

En niet alleen complete praktijken stoppen ermee. Ook kampen nog bestaande praktijken met een constant personeelstekort. Fysiotherapeut Bart Curfs van Curfs Fysio, die acht praktijken in Zuid-Limburg beheert, merkt op: “Het vinden van nieuw personeel is bijna onmogelijk. We hebben ook nu weer een vacature en het is gewoon lastig om mensen te vinden."

Slechte adviestarieven van zorgverzekeraars

Een reden voor de lage lonen, zijn de lage tarieven van de Nederlandse zorgverzekeraars. Zo liggen die vaak 10 euro lager dan de adviestarieven. Zorgverzekeraars raden bijvoorbeeld 40 euro aan voor een consult, maar een behandeling duurt al snel een halfuur tot een uur. Van die 40 euro moet zowel het personeel, de huur, energiekosten en de apparaten betaald worden. Ten tweede valt de fysiotherapie niet onder een cao, waardoor de fysiotherapeuten zich ook nergens op kunnen beroepen.

Hoge werkdruk

Naast de lage lonen wordt de hoge werkdruk ook als een bijdragende factor beschouwd van het grote verloop van fysiotherapeuten. De hoge werkdruk komt door een combinatie van de toenemende zorgaanvraag en de aanhoudende personeelstekorten. Dit leidt weer tot een groter ziekteverzuim, waardoor er nog minder mensen op de werkvloer staan en de werkdruk nog meer toeneemt. Zo draaien veel fysiotherapeuten uren in hun vrije tijd om alles geregeld te krijgen.

Slechte secundaire arbeidsvoorwaarden

Niet alleen de lage salarissen en hoge werkdruk vormen een reden om te vertrekken, maar ook de secundaire arbeidsvoorwaarden zijn veel fysiotherapeuten een ware doorn in het oog. Zo moeten vaak aanvullende opleidingen uit eigen zak betaald worden en wordt er dikwijls geen pensioen opgebouwd. Ex-fysiotherapeut Tom Stuut vertelt over zijn pensioen dat hij zelf moest financieren: “Dat was 200 euro per maand over mijn nettoloon. Daarnaast ben je als fysio verplicht om bijscholing te volgen. Maar die cursussen moet je zelf betalen. En die kosten ook honderden euro's. Ik hield te weinig over om op mezelf te kunnen wonen."

Daling instroom studenten

Ook het totale aantal studenten in Nederland die zich aanmelden voor de opleiding fysiotherapie is in 2024 voor het vierde jaar op rij afgenomen. In vier jaar tijd is hiermee het aantal nieuwe studenten 15 procent gedaald. Dit kan op den duur nog eens extra leiden tot een structureel tekort aan fysiotherapeuten. Nieuwe lichtingen fysiotherapeuten stoppen bovendien vaker binnen de eerste 5 jaar va hun carrière. NOS toont aan dat maar liefst 45 procent het vak nog geen 5 jaar beoefent. Circa 25 procent blijft fysiotherapeut de eerste 5 tot 10 jaar.

Een cao vormt de oplossing

Fysiotherapeuten kunnen nog steeds niet terugvallen op een cao. Alleen als de fysiotherapeut werkzaam is in een ziekenhuis of revalidatiecentrum, dan valt hij onder een cao. Dit verdient ook meteen een stuk beter, volgens Curfs. Een fysiotherapeut met cao verdient soms wel 1.000 euro meer per maand. Dit is 35 procent meer dan een fysiotherapeut die werkzaam is buiten ziekenhuizen en revalidatiecentra. "Ik zag laatst een advertentie waarbij een fysio in een ziekenhuis een salaris van 3.500 euro bruto werd geboden. Daar schrijven dan ook heel veel mensen op", legt fysiotherapeute Celina Vinck van Curfs Fysio uit.

De vakorganisatie voor fysiotherapeuten (FDV) en veel fysiotherapeuten pleiten dan ook voor een landelijke cao, waarin een minimumtarief opgenomen wordt die zorgverzekeraars moeten betalen voor een behandeling. Nu concurreren de zorgverzekeraars hier namelijk nog te veel mee, waardoor de fysiotherapeut en de patiënt hiervan de dupe worden. Een inhaalslag op dit gebied is kortom zeer wenselijk en kan niet langer uitblijven.