Bijna 50 procent meer Syrische doden sinds ‘de-escalatiezones’

Sinds het instellen van zogenoemde de-escalatiezones in Syrië is het aantal doden in het door oorlog verscheurde land met 45 procent gestegen; de laatste cijfers tonen het volledig falen van de zones en andere internationale acties. Sinds midden 2017 kwamen in zones als Idlib en Oost-Ghouta dagelijks zeker 37 burgers om het leven, wat neerkomt op een stijging van 45 procent.

In Oost-Ghouta, waar de afgelopen weken honderden mensen omkwamen, wonen kinderen noodgedwongen in kelders. Ook daar zijn ze echter niet veilig; ze sterven door bombardementen, onbehandelde wonden, ziektes en ondervoeding, en ze lijden aan toxische stress. Ze vrezen constant voor hun leven, moeten telkens weer vluchten en verliezen de grip op de toekomst omdat scholen worden aangevallen.

Save the Children sprak met tientallen hulpverleners, kinderen, ouders, artsen, leraren en jeugdwerkers in het belegerde Oost-Ghouta en het noordwesten van Syrië, als basis voor de rapportage Voices from Syria's Danger Zones. Sinds medio 2017 zijn vier de-escalatiezones (DEZ) ingesteld in Syrië, die veiligheid zouden moeten bieden aan burgers. Een analyse toont echter aan dat sinds de zones werden ingesteld:

• er een recordaantal mensen op de vlucht sloeg, tot soms wel 250 kinderen per uur. In de laatste drie maanden van 2017 werden ruim een miljoen mensen dakloos, het hoogste aantal in 5 jaar.

• het aantal burgerslachtoffers met 45 procent steeg.

• het onderwijs steeds zwaarder onder vuur ligt – in de eerste twee weken van 2018 zijn ruim 60 scholen in Oost-Ghouta beschadigd of vernietigd. Scholen in Noordwest-Syrië melden dat het aantal dagen dat ze dicht blijven vanwege geweld, verviervoudigd is.

• er elke twee dagen een medisch centrum  wordt aangevallen, waardoor mensen geen toegang hebben tot levensreddende diensten, operaties of veilige manieren van bevallen.

• hulp systematisch wordt tegengehouden - meer dan twee miljoen mensen (van wie de helft kind) wonen in gebieden die door de VN zijn aangemerkt als 'moeilijk te bereiken' of 'belegerd'. Dat leidt tot ondervoeding bij kinderen, en dokters zijn gedwongen  naalden en verband te hergebruiken.

Veel kinderen zijn opgegroeid onder traumatische omstandigheden. Docenten in Oost-Ghouta beschrijven tegenover Save the Children hoe kinderen dagelijks in de klas flauwvallen vanwege de honger. Ouders zeggen dat ze hun kinderen om de dag te eten geven omdat de voedselprijzen omhoog zijn geschoten. In Oost-Ghouta, ooit een van de broodmanden van Syrië, kost brood 16 keer zoveel als in nabijgelegen gebieden. Een hulpverlener vertelt dat hij een jongen tegenkwam die nog nooit een appel had gezien en er bang voor was. Een ander at een ongeschilde banaan, terwijl weer andere kinderen brood verstoppen voor als ze geen voedsel meer hebben.

Hany* (11) beschrijft het moment waarop zijn school werd aangevallen in Idlib: “Ze (de lerares) stond bij het raam en zei dat zij wat pennen en papier voor ons zou gaan halen. Maar voordat ze dat kon doen, werd ze in haar hoofd geraakt en was ze dood.”

Directeur Helle Thorning-Schmidt van Save The Children: “De kinderen van Syrië worden al te lang in de steek gelaten. Bijna drie miljoen kinderen zijn opgegroeid met niets anders dan oorlog. Ondanks recente afspraken over een wapenstilstand worden kinderen nog steeds gebombardeerd in huizen, scholen en ziekenhuizen. Gezinnen verstoppen zich in kelders en hebben al maanden nauwelijks toegang tot voedsel en medische zorg. Hulp mag nooit als oorlogswapen worden gebruikt. Maar zelfs de plaatsen die veilig moesten zijn voor burgers, zijn nu het centrum van geweld.”

Om te voorkomen dat de situatie nog verder verslechtert, roept Save the Children betrokken overheden op om:

• alle partijen in het conflict onder druk te zetten om volledig en direct te voldoen aan de relevante resoluties van de VN-Veiligheidsraad, waarin wordt opgeroepen tot een staakt-het-vuren’;

• ervoor te zorgen dat organisaties hulp kunnen bieden aan burgers in nood, en de evacuatie mogelijk te maken van de honderden gewonde Syrische burgers;

• een krachtig signaal af te geven aan alle betrokken partijen dat schenders van mensenrechten voor het gerecht zullen worden gebracht en dat het straffeloos aanvallen van burgers op moet houden;

• steun toe te zeggen aan de gastlanden die miljoenen vluchtelingen opvangen en te voorkomen dat ze mensen terugsturen voordat het veilig is.