Mentale gezondheid lijdt onder spanningen op de woningmarkt

Driekwart van de Nederlandse woningzoekenden voelt zich gefrustreerd door de situatie op de woningmarkt. 70 procent geeft aan dat de situatie wel eens sombere gevoelens losmaakt en ruim de helft meent dat het vinden van een geschikte woning of het krijgen van een hypotheek zelfs aanvoelt als iets onbereikbaars. Dat blijkt uit onderzoek* door het landelijke zorgplatform voor mentale gezondheid OpenUp.

Mentaal welzijn krijgt veel te verduren

De mentale gezondheid van Nederlanders krijgt de afgelopen jaren heel wat voor de kiezen. Niet alleen corona laat haar voetsporen achter, ook de huidige situatie op de woningmarkt brengt veel uitdagingen met zich mee op mentaal vlak. 30% van de woningzoekenden geeft haar mentale gezondheid een 6 of lager.

Stress door wooncrisis

20 procent van de Nederlanders is op zoek naar een nieuwe woning, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Bijna 60 procent van de woningzoekenden ervaart stress of piekergedachten bij alleen al de gedachte aan de situatie op de woningmarkt. Voor zo’n 18 procent is het zelfs het meest stressvolle wat zich op dit moment in het leven afspeelt. Ruim de helft van de woningzoekenden voelt zich machteloos over de situatie.

Dit zijn serieuze resultaten, meent Gijs Coppens, GZ-psycholoog en oprichter van OpenUp: “In een snel veranderende wereld is wonen cruciaal om tot rust te komen en je veilig te voelen. Voor een groot deel van Nederland staat dat gevoel onder druk, omdat ze geen geschikte woning kan vinden. Het is de eerste keer dat de stress van de woningmarkt wordt gevalideerd in een psychologische screening en wordt aangetoond dat dit kan leiden tot mentale klachten en een gevoel van perspectiefverlies.”

Positieve geestelijke gezondheid woningzoekenden vs. niet-woningzoekenden

In het onderzoek is de totale positieve geestelijke gezondheid van de Nederlander inzichtelijk gemaakt aan de hand van de Mental Health Continuum-Short Form**.

Daaruit bleek dat woningzoekenden over het algemeen slechter te scoren op de drie componenten van welbevinden (emotioneel, sociaal en psychologisch welbevinden) dan niet-woningzoekenden. Ook scoren woningzoekenden onder het landelijk gemiddelde. Andere inzichten uit het onderzoek:

●        16,5 procent van de woningzoekenden geeft aan zich de afgelopen maand weinig tot niet gelukkig te hebben gevoeld (t.o.v. 11,8 procent van de niet-woningzoekenden).

●        16,5 procent van de woningzoekenden geeft aan de afgelopen maand weinig tot nooit geïnteresseerd te zijn in het leven (t.o.v. 9,1 procent van de niet-woningzoekenden).

●        67 procent van de woningzoekenden geeft aan de afgelopen maand weinig tot nooit het gevoel te hebben gehad dat de samenleving beter wordt voor mensen (t.o.v. 58,6 procent van de niet-woningzoekenden).

●        23 procent van de woningzoekenden geeft aan de afgelopen maand weinig tot nooit het gevoel te hebben gehad dat het leven richting of zin heeft (t.o.v. 17 procent van de niet-woningzoekenden).

●        30 procent van de woningzoekenden geeft aan de afgelopen maand weinig tot nooit het gevoel te hebben gehad dat mensen in principe goed zijn (t.o.v. 21 procent van de niet-woningzoekenden).

Mentale ondersteuning

Bijna 1 op de 5 woningzoekenden geeft aan dat mentale ondersteuning, zoals een gesprek met een psycholoog, mogelijk moet zijn om om te gaan met stressgevoelens en piekergedachten ten gevolge van de zoektocht.

Coppens: “Hoewel het huidige zorgsysteem niet veel meer aan kan, moeten we toch zoeken naar een oplossing om woningzoekenden te helpen zolang er een fors tekort is op de woningmarkt. Om de emoties te hanteren, kunnen we helpen met praktische informatie en kunnen we mensen met elkaar verbinden zodat ze bij elkaar steun vinden.”

Meer salaris of in gesprek met psycholoog

Maar wat is er nodig om Nederland uit de wooncrisis te halen, zich gesteund te voelen en mentaal weer beter te voelen? Volgens bijna driekwart van de Nederlanders ligt de uitweg bij het opstellen van meer regels door de overheid.

Ook hogere salarissen of andere financiële oplossingen om aan de hoge huizenprijzen te voldoen, zouden een uitkomst kunnen bieden volgens bijna de helft van de respondenten. Een gesprek met een psycholoog kan in de tussentijd uitkomst bieden om te leren omgaan met onzekerheid, spanningen en piekergedachten, denkt 17 procent.

________________________________________________________________________

* Dit onderzoek is opgezet door OpenUp.nl, het landelijke zorgplatform voor mentale gezondheid. Om een representatieve steekproef van de Nederlander te verkrijgen is het panel van PanelWizard gebruikt. N = 1.015 (waarvan 206 woningzoekend).

** De Mental Health Continuum-Short Form is een onderzoek naar positieve geestelijke gezondheid en gebaseerd op een lange versie. Het is een betrouwbaar en valide instrument gebleken om positieve geestelijke gezondheid te meten in de Nederlandse bevolking. Verwijzing: Lamers, S.M.A., Westerhof, G.J., Bohlmeijer, E.T., ten Klooster, P.M., & Keyes, C.L.M. (2011). Evaluating the psychometric properties of the Mental Health Continuum-Short Form (MHCSF). Journal of Clinical Psychology, 67(1), 99-110

*** Normgegevens MHC-SF gebaseerd op een representatieve steekproef uit de Nederlandse bevolking (N = 1,662).