'Optopplannen provincies beschermen het groen, maar lossen de wooncrisis niet op'

Optoppen – bestaande gebouwen voorzien van extra woonlagen – wordt gepresenteerd als een slimme manier om woningen toe te voegen zonder groen op te offeren. Provincies zien het als dé kans om de woningnood aan te pakken en tegelijkertijd open landschappen te beschermen. Maar als optoppen echt dé oplossing was, waarom zijn deze woningen er dan niet allang? Net als bij nieuwbouw lopen ook optopprojecten vast in complexe regelgeving, trage vergunningstrajecten en juridische bezwaren. Dit geldt eens temeer omdat de meeste geschikte gebouwen met platte daken in handen zijn van Verenigingen van Eigenaren (VvE’s). Hier is besluitvorming misschien nog wel een grotere hobbel dan bij nieuwbouw. Zelfs als een wetswijziging ervoor zorgt dat niet meer alle bewoners maar een tweederdemeerderheid moet instemmen, blijft het een proces dat jaren kan duren.  

Optoppen is een goed plan maar het brengt de oplossing voor het grote woningtekort niet dichterbij. Ik durf wel te stellen dat het in de meeste gevallen zelfs trager kan zijn dan grootschalige binnenstedelijke nieuwbouw met 750, 1000 of zelfs wel 1500 appartementen in een project. 

Binnenstedelijke verdichting is dé sleutel tot meer betaalbare woningen zonder dat het ten koste gaat van natuur of leefkwaliteit. Kijk naar transformatielocaties zoals voormalige kantoor- en bedrijventerreinen: hier kan in één keer grootschalig gebouwd worden, met voorzieningen, infrastructuur en hoogwaardige openbare ruimte. Zulke projecten realiseren niet alleen méér woningen per locatie, maar dragen ook bij aan levendige, toekomstbestendige stadswijken. 

De wooncrisis vraagt om structurele oplossingen, niet om losse deeloplossingen. Optoppen kan een rol spelen, maar net als nieuwbouw, vraagt het om vereenvoudiging van procedures, conflicterende en overbodige regelgeving schrappen net zoals de extra laag gemeentelijke regels bovenop landelijke wetgeving. Investeerders, ontwikkelaars en woningcorporaties moeten de ruimte krijgen om te bouwen, en de overheid moet zorgen voor realistisch, uitvoerbaar en haalbaar beleid. Alleen met daadkrachtige keuzes en echte versnelling krijgen we nieuwbouw op schaal, op de juiste plekken, en op een manier die steden sterker en leefbaarder maakt – zonder vertraging en mét aandacht voor groen, ecologie en biodiversiteit.