'Verhalen van mensen die tot slaaf gemaakt werden zijn cruciaal in educatie'

Dit is een expertquote van Hanneke Felten van Movisie, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: PERSBERICHT - Theaters in heel Nederland vieren samen Keti Koti | ANP

Wat een prachtig initiatief dat er theatervoorstellingen komen over het koloniale en slavernijverleden. Uit verschillende onderzoeken die wij hebben gedaan komt dit naar voren als een effectieve aanvliegroute. Ik verwacht dan ook dat zo’n theaterstuk een belangrijke bijdrage levert aan het vergroten van kennis over slavernij- en koloniaal verleden. Maar ook dat het een bijdrage levert aan het verminderen van vooroordelen en discriminatie van zwarte en bruine mensen in het heden. Ik heb daarvoor de volgende redenen:

Allereerst omdat de verhalen van de mensen die tot slaaf werden gemaakt centraal staan. Uit onderzoek dat wij deden vanuit KIS naar effectieve educatie over slavernijverleden bleek dit een cruciaal element in educatie. Dus geen verhalen over maar van de mensen die tot slaaf werd gemaakt; leren kijken vanuit hun perspectief. Dat zorgt ervoor dat de verhalen echt dichtbij komen.

Ten tweede kwam uit ditzelfde onderzoek dat het belangrijk is om ook juist de verhalen met betrekking tot verzetsdaden centraal te stellen. Zodat niet alleen het beeld blijft hangen van zwarte mensen als slachtoffers, maar dat juist het beeld verbreed wordt. Precies zoals in deze voorstelling gebeurt.

Ten derde verwacht ik dat dit werkt omdat theater een goed middel is om vooroordelen en uiteindelijk zelfs discriminatie te verminderen. Uit stapels sociaalwetenschappelijke literatuur over vooroordelen, stereotypen en discriminatie komt naar voren dat kunst waarin verhalen verteld worden (zoals theater maar ook bijvoorbeeld film en literatuur), juist bij uitstek een geschikt middel zijn om vooroordelen te verminderen. Dat komt omdat theater mensen de mogelijkheid geeft om zich in te leven in mensen die ‘anders’ zijn dan jijzelf; ‘dat ‘anders’ wordt door de verhalen eigenlijk niet meer zo ‘anders’.

Een aandachtspunt is dat naar een theatervoorstelling over dit onderwerp met name mensen die al enigszins openstaan voor dit thema gaan. Het zou mooi zijn als er in de toekomst ook gekeken kan worden hoe dit thema minder vrijblijvend kan worden behandeld, zodat ook mensen die er minder voor openstaan educatie krijgen over het slavernij- en koloniaal verleden.

Tot slot: we zijn er natuurlijk niet met alleen theater. Er is meer nodig als het gaat om het omgaan met het koloniaal- en slavernijverleden. We hebben nog een lange weg te gaan.

Hanneke Felten is onderzoeker op het terrein van discriminatie bij Movisie.