'Onterfd zijn valt altijd rauw op het dak'

Dit is een expertquote van Pauline Hentenaar-Polderman van Nederlandse Vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS), in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Advocaten en notarissen organiseren de Dag van het Erfrecht | ANP

Op 18 juni is het de Dag van het Erfrecht. Het verdriet om het verlies van een naaste wordt soms overschaduwd door problemen bij de afwikkeling van de erfenis, wat zelfs kan leiden tot verstoorde familieverhoudingen. Op de Dag van het Erfrecht besteden we aandacht aan het belang van een goed testament en een goede afwikkeling van de erfenis, want niemand wil dat kinderen nog jaren in gerechtelijke procedures terecht komen nadat de laatste ouder is overleden.

Horen dat je onterfd bent is heftig. Dat geldt vooral voor mensen die niet weten dat ze onterfd zijn en daar pas achter komen als het testament wordt geopend. In die gevallen dat er al jaren geen contact meer is tussen ouder en kind, kan het kind dit nog verklaren. Maar er zijn ook situaties waarbij het contact goed is en een (deel) van de kinderen tóch onterfd is. Dan valt dat rauw op hun dak. Onterfde kinderen kunnen een beroep doen op het legitieme deel. Ze zijn dan geen erfgenaam, maar schuldeiser; hiermee verkrijgen zij een vordering in geld, maar hebben geen recht op goederen.

Met een samengesteld gezin is het extra opletten. Bij het overlijden van een man of vrouw in het tweede huwelijk is – als er geen testament gemaakt is – de tweede eega erfgenaam. De kinderen van de overledene zijn eveneens erfgenamen, maar kunnen pas aanspraak maken op hun erfdeel wanneer de langstlevende is overleden. In het testament kan de erflater anders bepalen.

Op grond van de wettelijke verdeling komt het vermogen van de langstlevende ouder toe aan de nieuwe partner. De kinderen kunnen hun vordering dan niet incasseren. Dit kan leiden tot een onredelijke situatie. Kinderen hebben daarom de mogelijkheid om hun ‘wilsrechten’ in te roepen als de langstlevende ouder van plan is om opnieuw te trouwen. In een testament kunnen wilsrechten worden uitgebreid, beperkt of uitgesloten.

Het bespreekbaar maken van je wil na overlijden, is een veelgehoord advies. Ook in onze praktijk merken we dat er veel mensen zijn die niet kúnnen praten, het waarschijnlijk nooit geleerd hebben. Dat zal bij het vaststellen van de wil niet anders zijn.

Pauline Hentenaar-Polderman is erfrecht-advocate van de Nederlandse Vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS).