Boswachter: "Nederlands ecosysteem staat onder grote druk"

Klimaatverandering en duurzaamheid zijn tegenwoordig actuele thema’s. Steeds meer bedrijven nemen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en proberen milieubelastende activiteiten waar mogelijk te reduceren. Maar binnen onze landsgrenzen dreigt een veel actueler en acuter gevaar, zo waarschuwt Hanne Tersmette. “Als de insectensterfte zich in dit tempo doorzet, stort ons ecosysteem volledig in.”

De invloed van de mens op de natuur

Hanne is Boswachter Communicatie & Beleven bij Natuurmonumenten in de regio Gooi en Vechtstreek. In haar functie kijkt ze vanuit de belevingshoek naar meerjarige natuurplannen. Wat maakt een gebied leefbaar voor zowel mens als dier? Wat is de wisselwerking tussen menselijke voorzieningen en de lokale natuur? Het zijn de vragen waar Hanne zich op dagelijkse basis mee bezighoudt. Daarnaast is ze als boswachter natuurlijk geregeld terug te vinden in de natuur. Met eigen ogen ziet ze daar hoe klimaatverandering ook in Nederland het leefgebied van dieren ingrijpend verandert. “De grote aalscholverkolonie bij het Naardermeer bouwt tegenwoordig bijvoorbeeld al in januari nesten. Dat is natuurlijk niet zoals het hoort. En áls er dan plotseling slecht weer komt, overleven de meeste van die beestjes het niet.”

Insecten delven het onderspit

Een thema wat voor Hanne nog actueler is dan klimaatverandering, is de massale sterfte van insecten. Deze dieren hebben weliswaar niet het knuffelimago van pluizige gewervelde soorten, maar zijn cruciaal voor de instandhouding van ons ecosysteem. Uit een recent uitgebracht rapport blijkt dat in de afgelopen 30 jaar een schrikbarende 75% van alle insecten is uitgestorven. Dat geldt óók in Nederland en is reden tot grote zorg, benadrukt de boswachter. “Insecten spelen een sleutelrol in ons ecologische systeem. Ze worden gegeten door vogels en bestuiven de bloemen. Als mensen zijn wij afhankelijk van de bestuivers voor ons eigen eten.” Ironisch genoeg is het juist onze voedselvoorziening – de landbouw – die medeverantwoordelijk is voor het probleem. Gewasbeschermingsmiddelen als neonicotinoïden leiden tot massale insectensterfte. Maar ook het schrijnende gebrek aan natuur (in Nederland is er nog slechts zo’n 15% over) en het toenemende aantal kale woonwijken en bedrijventerreinen speelt een rol.

Alle beetjes helpen

Steeds meer particulieren en bedrijven houden rekening met duurzaamheid en dat valt te prijzen. Belangrijk is volgens Hanne echter om de misschien nog wel gevaarlijker sluipmoordenaar – de zorgwekkende afname van insecten – tijdig het hoofd te bieden. Dat kan volgens haar op verschillende eenvoudige manieren. “Mensen kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om in hun tuin niet alleen tegels te leggen, maar in de vorm van bloemen en struiken ook wat leefruimte te bieden aan vogels en insecten. Alle kleine beetjes helpen; zelfs het zetten van een enkel plantje op het balkon. Wedden dat er binnen no-time een bij op afkomt? En dat terwijl je er daarvoor geen enkele hebt gezien!”

Lezingen voor bedrijven

Een belangrijke rol is in dit kader ook weggelegd voor het bedrijfsleven. Geasfalteerde parkeerplaatsen en uitgestrekte bedrijfsterreinen waar niets groeit zijn funest voor het leefgebied van insecten. Met simpele maatregelen zoals het creëren van rommelhoekjes en mantelzoomvegetatie rondom parkeerplekken en het plaatsen van een insectenhotel in bedrijfstuinen wordt al veel winst geboekt. Hanne geeft bedrijven concrete tips over deze en andere maatregelen die helpen om het acute probleem van insectensterfte tegen te gaan. Via sprekersbureau Quality Bookings huren steeds meer bedrijven haar in voor maatwerk lezingen en waardevolle adviezen. “Ik merk hieraan dat de insectenproblematiek in Nederland een steeds actueler thema wordt. Media als de NOS en RTL Nieuws besteden er veel aandacht aan en ook het bedrijfsleven pikt het onderwerp nu op. Dat is een noodzakelijke ontwikkeling. Want als we zo doorgaan, blijft de situatie achteruit hollen. Dan klapt ons hele ecosysteem echt in elkaar.”