Stikstofproblematiek nauwkeuriger te meten met satelliet

Op 3 november werd tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer een kaart met nauwkeurigere metingen naar voren gebracht. Door satellietgegevens te gebruiken in plaats van lokale meetpunten, is veel beter vast te stellen waar de problematiek speelt. De kaart werd gemaakt met de rekenmethode van datatechnologie-specialist Caeli. Zij kunnen de stikstofproblematiek tot op de hectare nauwkeurig berekenen.

Martin Smit, CEO van Caeli: “Wij voorzien overheden en bedrijven van informatie om luchtvervuiling en klimaatverandering aan te pakken. Onze algoritmes geven, tot op de hectare nauwkeurig, de hoeveelheid stikstofdioxide en ammoniak weer en we kunnen daarbij ook het historische verloop vanaf 2017 bekijken. Door met satellietdata te werken, brengen wij het volledige oppervlak van Nederland in beeld. Dat is een stuk preciezer dan de gegevens die je nu veel ziet langskomen in het nieuws.”  

Verouderde meetmethodiek maakt aanpak stikstof lastiger 

Op dit moment speelt de rekenmethode van het RIVM de hoofdrol in de stikstofdiscussie. Die rekenfout die eerder deze week naar voren kwam, verhult een groter probleem bij de aanpak van stikstof: verouderde meetmethoden. Verslepende conclusies komen voort uit de metingen van pakweg 70 meetstations. Die stations meten de hoeveelheden stikstof tot 10 meter om zich heen. Op basis van deze beperkte gegevens wordt de invloed van stikstof op het complete oppervlak van Nederland in kaart gebracht.  

Stikstof-hoeveelheden voor heel Nederland exact in beeld 

Juist om beperkingen van lokale metingen aan te pakken is deep tech startup Caeli opgericht. In samenwerking met klimaatwetenschappers ontwikkelden zij rekenmethoden die moderne satellietdata gebruiken in plaats van verouderde technologie zoals meetstations. Martin: “Wij vertalen met behulp van eigen algoritmes wetenschappelijke gegevens naar exacte metingen. Daarvoor gebruiken wij het Tropomi satellietmeetinstrument dat onder meer door KNMI en TNO is ontwikkeld. Deze metingen brengen de volledige Nederlandse atmosfeer in kaart, terwijl ‘ouderwetse’ meetstations alleen een relatief klein omliggend gebiedje meten.” 

Openbare meetgegevens, eigen algoritmes 

De meetgegevens van Tropomi zijn openbaar beschikbaar. Wetenschappers over de hele wereld kunnen deze gegevens controleren én gebruiken voor eigen berekeningen. Caeli vult deze data aan met een combinatie van eigen algoritmes, Machine Learning en AI. Martin: “Wij vertalen die grove satellietdata tot verfijnde inzichten waar overheden en bedrijven mee kunnen werken. Met onze technologie is het mogelijk om tot op de hectare te meten wat de werkelijke stikstofhoeveelheid is.” 

“Een gemiste kans, met mogelijk grote gevolgen.” 

De stikstofcrisis komt niet zomaar uit de lucht vallen. De zure regen in de jaren ’80 was ook een gevolg van stikstofuitstoot. Resultaten die toen met maatregelen zijn behaald (de uitstoot daalde in de jaren ’90 met de helft) steunden op de meetgegevens van toen. Martin: “Nu is meer mogelijk. Technologie is zich blijven ontwikkelen. We kunnen met veel meer precisie zien wat er speelt en waarom dat speelt. Dan moeten we die technologie natuurlijk wel gebruiken. Het gebruik van de beperkte gegevens van meetstations verbaast mij. Het is alsof je stug aan je stratenboek blijft vasthouden, terwijl er een navigatiesysteem aan je dashboard hangt. Dat is een gemiste kans, met mogelijk grote gevolgen.” 

Bekijk een accurate weergave van de stikstofproblematiek

Om te demonstreren hoeveel beter de gegevens over stikstof in beeld te brengen zijn, heeft Caeli www.piekbelasters.nl gelanceerd. Daar kan iedereen zien wat het verschil is tussen 41.443 vierkante kilometer Nederland tot op de hectare in beeld brengen, of terugrekenen van een totaal meetoppervlak van nog geen 5,5 vierkante kilometer.  

Over Caeli 

Caeli helpt bedrijven en overheden bij de strijd tegen CO2-uitstoot, de stikstofcrisis, klimaatverandering en het broeikaseffect door de problematiek tot in detail in beeld te brengen. Zij ontwikkelen oplossingen om satellietdata over stikstofdioxide, ammoniak, methaan en koolstofdioxide om te zetten naar bruikbare inzichten. Voor meer informatie kunt u terecht op www.caeli.nl