81% van de Nederlanders vindt laaggeletterdheid belangrijk probleem

Dat blijkt uit een peiling onder het Nederlandse publiek door Stichting Lezen & Schrijven. In Nederland zijn 2,5 miljoen volwassenen laaggeletterd. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat met de huidige aanpak van laaggeletterdheid minder dan 5% van de doelgroep wordt bereikt. De omvang van het probleem staat geenszins in verhouding tot de aanpak. Dat moet veranderen en daarom roept Stichting Lezen & Schrijven Nederland op om in actie te komen. Vandaag start de Week van de Alfabetisering. 

Mensen die laaggeletterd zijn hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben ze ook moeite met digitale vaardigheden. Laaggeletterdheid kan leiden tot schulden, werkloosheid, een slechte gezondheid, schaamte en minder zelfvertrouwen. ‘Hoe kan het toch dat we in Nederland - één van de rijkste landen ter wereld – geen adequaat antwoord hebben op dit probleem? Het is tijd voor een meerjarig actieplan: politiek, investeer in de scholing van volwassenen’, zegt Mariëtte Hamer. Per 1 september is zij benoemd tot voorzitter van de stichting. Met de Week van de Alfabetisering hoopt de stichting het taboe op laaggeletterdheid te doorbreken.

Taboe

Nederlanders zien de urgentie van het probleem. En dat geldt gelukkig ook voor steeds meer gemeenten en bedrijven. Na de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen namen 92 gemeenten laaggeletterdheid op in hun coalitieakkoord. Steeds meer bedrijven beseffen dat de aanpak van laaggeletterdheid een voorwaarde is voor veiligheid op de werkvloer en noodzakelijk voor de ontwikkeling van personeel. ‘Dat biedt hoop’, vindt Hamer, ‘maar tegelijkertijd neemt in dit digitale tijdperk en de informatiemaatschappij met zijn complexe kenniseconomie het aantal laaggeletterden in rap tempo toe. Veel mensen die zich vroeger nog konden redden, kunnen nu nauwelijks meer meekomen. 95% van de laaggeletterden krijgt of zoekt geen hulp. Door schaamte, doordat ze de weg naar onderwijs niet kunnen vinden of doordat professionals laaggeletterdheid niet herkennen of het niet bespreekbaar maken.’

Recht op taalonderwijs

In 2019 buigt het kabinet zich over de aanpak van laaggeletterdheid voor de komende jaren. Stichting Lezen & Schrijven vindt dat alle volwassenen recht hebben op taalonderwijs dat past bij hun persoonlijke situatie en niveau. Taalonderwijs op school, in iedere gemeente, maar ook hulp die een laaggeletterde nodig kan hebben bij het UWV, een schuldhulporganisatie of een ziekenhuis. Om dit te bereiken zijn meer onderwijsplekken nodig en meer docenten. Wachtlijsten moeten worden aanpakt en er is meer ruimte nodig voor professionals om laaggeletterdheid aan te pakken. Hamer: ‘Zorg voor een stevige en goed georganiseerde onderwijsstructuur voor het volwassenenonderwijs. Meer initiatieven en middelen om mensen te bereiken die grote drempels ervaren bij het zoeken van hulp. Dat zien we bijvoorbeeld bij mensen met Nederlands als moedertaal of mensen met schulden. Tot slot: voorkomen is beter dan genezen. Dat betekent dat er ook meer aandacht moet komen voor taal en rekenen op school en voorlezen vanaf jongs af aan.’

Week van de Alfabetisering 

H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden, oprichter van Stichting Lezen & Schrijven, geeft vandaag in de ochtendshow van Jeroen van Inkel (NPO Radio 5) het startschot voor de Week van de Alfabetisering. Van 3 t/m 9 september komen in het hele land bijna 1.000 bibliotheken, gemeenten, bedrijven, ziekenhuizen, scholen en 70.000 mensen in actie. Een team van Razende Reporters (voormalig laaggeletterden) toert door het land en brengt verslag uit van de meest spraakmakende momenten. Kijk voor meer informatie op weekvandealfabetisering.nl. NPO Radio 5 besteedt in zijn programmering volop aandacht aan de Week van de Alfabetisering.