'Wet Europese Commissie voor eerlijke keten verplicht ondernemers tot verantwoord gedrag'

Dit is een expertquote van Dirk Mulder, ING, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding:  'Het tegengaan van kinderarbeid is niet iets wat je erbij doet'

Europarlementariërs willen producten gemaakt met gedwongen (kinder)arbeid weren van de interne Europese markt. Voor retail en handelsbedrijven zal het kennen en 'schoonvegen' van hun productieketen een forse uitdaging zijn.

In februari 2022 heeft de Europese Commissie voorstellen gedaan over ketenverantwoordelijkheid voor bedrijven. Daarbij gaat het vooral om de impact van de bedrijfsactiviteiten op het milieu en de arbeidsomstandigheden. Het voorstel moet duurzaam en verantwoord gedrag van ondernemingen in de hele mondiale waardeketen gaan bevorderen. De commissie legt daarmee de basis voor nieuwe Europese wetgeving die in september dit jaar wordt verwacht.

Omdat een EU-brede aanpak op dit moment ontbreekt, leidt dit tot een nadeel voor bedrijven die proactief zijn op het gebied van sociale kwesties en milieuproblemen. Het levert bedrijven geen concurrentievoordeel op als ze bijdragen aan een betere wereld. De nieuwe regels bieden rechtszekerheid en een gelijk speelveld. Voor consumenten en beleggers zorgt de nieuwe wet voor meer transparantie.

De wet verplicht bedrijven die op de Europese markt willen opereren hun volledige handelsketen door te lichten. Komen ze misstanden tegen, dan hebben ze een inspanningsverplichting die weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan de ramp met de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh (2013), of de ophef over Nike-sneakers die in Chinese werkkampen zouden zijn geproduceerd. Momenteel kan een retailer zich nog verschuilen achter het standpunt dat een fabriek in Bangladesh zich aan de Bengalese wet moet houden.

Bij eventuele misstanden moeten bedrijven zelf met slachtoffers of betrokkenen in gesprek gaan. Blijft het bedrijf daarbij in gebreke, dan kan een nationale toezichthouder in het desbetreffende EU-land stappen nemen en een nationale rechter het bedrijf een boete opleggen. Ook kunnen slachtoffers gerechtelijke stappen ondernemen voor vergoeding van de geleden schade die voorkomen had kunnen worden als passende maatregelen waren genomen.

De wet die de Europese Commissie wil invoeren is essentieel om een eerlijke handelsketen te kunnen realiseren. Hiermee wordt een gelijk speelveld gecreëerd voor (grote) retail en handelsbedrijven. Het wordt dankzij de nieuwe wet overigens wel belangrijker dat bedrijven hun ‘boekenonderzoek’ op orde hebben. Daar hoort het identificeren van potentiële risico’s in de handelsketen op het gebied van mensenrechten en milieu en het verkleinen of zelfs vermijden van deze risico’s zeker bij.

Dit is een expertquote van Dirk Mulder, ING Sector Banker, ING Trade & Retail.