Oxfam en cacaoboeren op Wereldcacaoconferentie in Brussel vandaag

Oxfam-experts  en cacaoboeren zijn aanwezig vandaag op de Wereldcacaoconferentie in Brussel (21-24 april), die plaatsvindt op een moment van ongekende productietekorten en torenhoge cacaoprijzen. Voor het eerst heeft de cacaoprijs de 11.000 dollar per ton overschreden. Ook publiceert Oxfam vandaag haar nieuw rapport over het huidige cacaohandelssysteem. Dit systeem werkt goed voor grote chocoladebedrijven, handelaren in cacao die over veel kapitaal beschikken en toegang hebben tot termijnmarkten of speculanten in grondstoffen. Dit geldt niet voor de boeren die de cacaobonen produceren in Côte d’Ivoire of Ghana, die noodgedwongen hun land verkopen aan illegale gouddelvers, hun kinderen moeten inzetten door armoede en te maken hebben met ontbossing en monocultuur .

Chocoladegiganten hebben de prijzen voor consumenten al verhoogd om de stijgende cacaokosten te compenseren en hebben, ondanks jaren van stijgende winsten en gigantische uitbetalingen aan aandeelhouders, consequent alles tegengehouden wat hun winstmarges zou kunnen verkleinen. Uit de nieuwe analyse van Oxfam blijkt het volgende: 

- Lindt, Mondelēz en Nestlé hebben samen bijna 4 miljard US dollar winst uit de verkoop van chocolade in 2023. De winst van Hershey's snoepgoed bedroeg vorig jaar in totaal 2 miljard dollar. 

- De vier bedrijven betaalden in 2023 gemiddeld 97 procent van deze winst uit aan hun aandeelhouders.  

- Het gezamenlijke fortuin van de families Ferrero en Mars, die de twee grootste particuliere chocoladebedrijven bezitten, steeg in dezelfde periode tot 160,9 US miljard dollar. Dit is meer dan het gezamenlijke BBP van Ghana en Ivoorkust, die de meeste cacaobonen leveren.  

Decennia van lage prijzen hebben boeren armer gemaakt en hun vermogen om arbeiders aan te nemen of in hun boerderijen te investeren belemmerd, waardoor de opbrengst van de bonen beperkt is. Oude cacaobomen zijn bijzonder kwetsbaar voor ziekten en extreme weersomstandigheden. Veel boeren geven cacao op voor andere gewassen of verkopen hun land aan illegale mijnwerkers. 

Bart Van Besien, beleidsadviseur bij Oxfam Belgie:  "Het is ironisch - de cacaoprijsexplosie had voorkomen kunnen worden als bedrijven de boeren een eerlijke prijs hadden betaald en hen hadden geholpen om hun boerderijen weerbaarder te maken tegen extreme weersomstandigheden. En het is hypocriet - chocoladegiganten betalen hoge prijzen nu de markt erom vraagt, maar hebben elke keer cacaoboeren tegengewerkt. De enige weg vooruit is boeren eerlijk belonen voor hun harde werk." 

Ismael Pomasi, voorzitter van de Ghanese Cocoa Abrabopa Association: "Niets is zo demotiverend - al mijn harde werk op de boerderij loont nauwelijks. De strijd tegen ongedierte en de droogte die mijn cacaobomen doodt, maken dat ik het echt moeilijk heb. Ik wou dat ik me irrigatie kon veroorloven. Als de grote chocolade-industrie eerlijke prijzen zou betalen voor cacao, zou ik deze problemen kunnen aanpakken en een fatsoenlijk inkomen hebben."  

‘Zolang bedrijven er niet voor zorgen dat boeren een betere prijs krijgen voor hun cacao en lange termijn zekerheid krijgen, blijft duurzaam geproduceerde cacao een illusie met de cacaoboeren als de grote verliezers. Ieder bedrijf moet hier zijn eigen verantwoordelijkheid voor nemen en transparant zijn over hoe ze dat doen’, zo stelt Anouk Franck, Oxfam Novib expert mensenrechten en bedrijfsleven. Franck is vandaag ook aanwezig in Brussel op de conferentie.