'Niet Participatiewet maar uitvoering moet op de schop'

Dit is een expertquote van Janny Bakker-Klein van Movisie, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: MEDIAWATCH: Participatiewet moet op de schop, vinden gemeenten | ANP

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt dat de Participatiewet op de schop moet, omdat het voor inwoners die werk en/of een inkomen nodig hebben te complex geworden is. Het klopt dat we een vreselijk complex en op wantrouwen gebaseerd systeem hebben opgetuigd. Dat is voor niemand goed. Ik betwijfel echter of een aanpassing van de wet de oplossing is. Voor we het weten zijn we weer een paar jaar verder, terwijl intussen voor de mensen die het betreft niets verandert. Hoewel de wettekst niet ideaal is, laat deze voldoende ruimte voor passende ondersteuning voor mensen in een kwetsbare positie.

De uitvoering van de wet heeft daarentegen een fundamenteel andere aanpak nodig. Ambtenaren nemen nu voor mensen vaak beslissingen die enorm verstrekkend zijn voor hun deelname aan de samenleving. Zij ontlenen soms zelfs hun status aan het feit dat zij uiteindelijk beslissen wat nodig is. Maar onderzoek wijst uit dat ondersteuning bij het vinden van werk of een passende dagbesteding pas effectief is, als mensen die het betreft daarover zelf zeggenschap ervaren.

De houding en beroepsopvatting van de ambtenaar moeten dus anders. Luister naar wat betekenisvol voor iemand is en zoek dan samen met de betrokkene hoe zij eventuele belemmeringen daarvoor weg kunnen nemen. We weten dat deze aanpak, als zij daarna de zogenaamde ‘omgekeerde toets’ toepassen, voor 99% binnen de Participatiewet te verantwoorden is. En voor die laatste procent voorziet de wet in een hardheidsclausule, die het college van B&W probleemloos kan toepassen.

Janny Bakker-Klein is voorzitter van de Raad van Bestuur van Movisie.