'Rectificatie: Zomerstorm legt kwetsbaarheid landelijke omgeving bloot'

Rectificatie: In de expertquote van vrijdag 4 juli 2025 stond dat de gemeente Winterswijk in de provincie Overijssel ligt. Dat klopt niet en moet Gelderland zijn.

De zomerstorm in Winterswijk maakt duidelijk hoe kwetsbaar de landelijke omgeving is. Beter boombeheer met eenduidig beleid en duidelijke onderhoudsverantwoordelijkheden is nodig.

In de zomer staan bomen vol in blad, waardoor ze meer wind en neerslag vangen. Doordat weersextremen steeds meer voorkomen, kan dat zelfs voor sterke soorten als de zomereik fataal zijn. De kans op letsel door vallende takken en bomen in de landelijke gebieden steeg van 1 op 7 miljoen in 1998 naar 1 op 1 miljoen in 2021. Zonder ingrijpen stijgt die kans in 2044 naar 1 op 170.000, blijkt uit mijn onderzoek naar trends in verwondingen door vallende bomen, met medewerking van 12 provincies, 343 gemeenten, 21 waterschappen en 18 landschapsbeheerders.

Opvallend is dat die kans op letsel 10 procent groter is in de landelijke omgeving dan in de stedelijke omgeving. Tussen 1998 en 2021 nam het aantal gewonden in de landelijke omgeving jaarlijks met 13 procent toe, tegenover 3 procent in stedelijke gebieden.

De reden hiervoor is niet een toename van de intensiteit van stormen, maar veelal slecht boomonderhoud. Dit komt voort uit het versnipperde eigendom van bomen en regionale verschillen in het boomrisicobeheer. Bomen kunnen eigendom zijn van provincies, waterschappen, landschapsorganisaties, of zelfs particulieren.

Beter beleid en helderder boombeheer is nodig om de groeiende kans op gewonden door vallende takken of bomen, vooral in landelijke omgeving, te verkleinen. Daarbij hoort een structurele monitoring van risico’s bij een nog te realiseren Bomenbreuk Balie. Daarin kunnen burgers en boomeigenaren boomfalen melden. Door de soort en oorzaak te registreren, kunnen we patronen herkennen en doorbreken om boomfalen te voorkomen.

Het vraagt ook om bewustzijn: we moeten beseffen dat bomen niet alleen voordelen bieden zoals CO2-opslag en bodem- en waterbeheer, maar ook risico's met zich meebrengen. De oplossing ligt natuurlijk bij de mens: we moeten bomen beter beheren, onderhouden, en selectiever planten.