‘Zorg geen prioriteit voor nieuw kabinet: risico’s niet te overzien’

Zorgprofessionals zijn opnieuw geen prioriteit voor het nieuwe kabinet, zo blijkt uit de gepresenteerde miljoenennota vandaag. Ook dit keer is er geen extra loonruimte om de salarisachterstanden bij verpleegkundigen en verzorgenden weg te werken. En dat zal niet zonder gevolgen blijven, waarschuwt NU’91-voorzitter Femke Merel van Kooten: “Als deze coalitie nú niet investeert in zorgprofessionals, zijn de gevolgen voor de toekomst niet te overzien: de kwaliteit en toegang tot zorg komen dan verder onder druk te staan.”

De zorgsector kampt al jaren met achterblijvende salarissen, aanhoudende hoge werkdruk en een gebrek aan structurele waardering. Verpleegkundigen en verzorgenden verlaten in grote getalen de sector, een trend die naar verwachting de komende jaren verder zal toenemen. Van Kooten stelt: “Deze coalitie beweert dat ze de zorg als prioriteit ziet, maar concrete toezeggingen en oplossingen blijven uit. Het geld komt niet terecht waar het nodig is: bij de professionals die iedere dag zorg verlenen.”

Volksgezondheid in gevaar

Een zorgwekkende maatregel betreft de structurele bezuiniging van 300 miljoen euro op de infectieziektebestrijding. Deze capaciteit werd tijdens de vorige kabinetsperiode uitgebreid na de ervaringen met de coronapandemie, maar dreigt nu grotendeels te verdwijnen. “Deze bezuinigingen zullen uiteindelijk de volksgezondheid in gevaar brengen,” aldus Van Kooten. “Dat er een volgende pandemie komt, is een kwestie van tijd. De zorg is al fragiel en we kunnen niet onvoorbereid een nieuwe ramp aan. Zowel ons land als onze zorgprofessionals zijn hier niet klaar voor. Het is onbegrijpelijk dat zoiets essentieels wordt wegbezuinigd.”

AI is een hulpmiddel, geen oplossing 

Het kabinet wijst terecht op de toekomstige mogelijkheden van technologie en innovatie, zoals e-health. Dit, om bepaalde tekorten in de zorg op te vangen. NU'91 benadrukt echter dat dit nooit een vervanging zal zijn voor zorgprofessionals. Zo kan Artificial Intelligence (AI) weliswaar worden ingezet om administratieve lasten te verlichten, maar dit zal volgens de beroepsorganisatie vooral ondersteunend moeten zijn. Van Kooten: “Personeelstekorten worden niet opgelost door AI, maar door duurzaam te investeren in het aantrekken én behouden van zorgprofessionals. Dit doe je door onder andere het bieden van marktconforme salarissen en betere secundaire arbeidsvoorwaarden. Zonder waardering en veilige arbeidsomstandigheden zal de uitstroom van zorgprofessionals alleen maar toenemen, met alle gevolgen van dien.” Daarnaast duurt het naar verwachting nog zeker zes jaar voor dergelijke innovaties effect hebben op het verlagen van de werkdruk, terwijl die nu al de pan uitrijst. Van Kooten: “De zorg kan niet wachten. Bovendien is het überhaupt maar de vraag of AIdaadwerkelijk een significant effect zal hebben op de administratiedruk.” 

Tijd van dralen is voorbij

NU'91 roept het kabinet dan ook op om juist te investeren in het fundament van de zorg: de zorgprofessionals. “Zonder hen is er simpelweg geen toekomstbestendige zorg,” aldus Van Kooten. “We moeten af van het eindeloos dralen en debatteren. Het is nú tijd voor actie door het kabinet. Anders zijn de problemen en risico’s voor de Nederlandse gezondheidszorg niet te overzien.”