Via brede vorming naar gelijke kansen in het mbo

Kansenongelijkheid blijft bestaan. Een zorgelijke conclusie van de Inspectie in de Staat van het Onderwijs 2018. We moeten jongeren helpen hun eigen keuzes te maken, zodat zij uit hun sociaaleconomische bubbel kunnen breken. Daarbij helpt het als zij inzicht krijgen in hun eigen vaardigheden. ROC Friese Poort en 11 andere mbo-instellingen pakken samen met het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ecbo) de handschoen op en ontwikkelen samen met studenten, docenten en bedrijfsleven het reflectie-instrument KOMPAS21: ‘Kennis Over Mijn Persoonlijke Attitudes en Skills21’.

Eigen keuzes maken

Je eigen keuzes maken. Dat is niet makkelijk en al helemaal niet voor jongeren, middenin hun schoolloopbaan en met een sociaal netwerk om zich heen dat aan alle kanten druk uitoefent. Ouders. Leraren. Vrienden. Coaches. Met dit netwerk zit de jongere veelal in een soort sociaaleconomische ‘bubbel’. De Staat van het Onderwijs meldt dat kansenongelijkheid tussen jongeren met een hogere en lagere sociaaleconomische achtergrond blijft bestaan. Hoe helpen we hen uit die bubbel te stappen?

Meer reflectie op vaardigheden

Met loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB) helpen scholen hun studenten zich voor te bereiden op keuzes voor hun toekomstige studie of baan. Scholen pakken dat ieder op hun eigen manier aan. De Staat van het Onderwijs geeft aan dat LOB herkenbaarder mag in het onderwijs: dan “worden studenten zich ervan bewust dat de opleiding die zij volgen een onderdeel is van hun eigen carrière. Hetzelfde geldt voor reflectie op hun vaardigheden. Dat geeft niet alleen inzicht in de vervolgstappen die ze op dat moment in hun loopbaan kunnen zetten, maar ontwikkelt een manier van denken die ze in het kader van een leven lang leren nog vaak kunnen toepassen.”

Inzicht in keuzemogelijkheden en kansen in de maatschappij

In een veranderende samenleving en arbeidsmarkt is de roep om 21ste-eeuwse vaardigheden steeds sterker. Remco Meijerink, bestuursvoorzitter bij ROC Friese Poort, ziet in het onderwijs veel aandacht voor vakmanschap én burgerschap. “Wij geloven in het belang van brede vorming. Daarbij zoeken studenten naast vaardigheden die zij hebben en zouden moeten hebben, naar waarden waarop zij hun keuzes baseren. Wij werken aan KOMPAS21, omdat het niet alleen zicht geeft op de kwaliteiten en ontwikkelpunten van mbo-jongeren, maar ook inzicht geeft in hun keuzemogelijkheden en kansen in de maatschappij”, aldus Meijerink. Projectleider dr. Pieter Baay van ecbo vult aan: “Zoals bij een echt kompas laat KOMPAS21 zien waar je heen wilt (ontwikkeling) en waar je nu bent (niveau), maar ook vanuit welke motieven je een bepaalde koers uitstippelt.

Voor en door het mbo

ROC Friese Poort en ecbo zorgen als trekkers dat KOMPAS21 een traject is voor en door de mbo-sector. Scholen (roc’s, aoc’s en vakscholen) uit heel Nederland doen mee. Naast ROC Friese Poort participeren Albeda, Grafisch Lyceum Utrecht, Helicon, Koning Willem I College, MBO Amersfoort, Nova College, ROC Midden Nederland, ROC Mondriaan, ROC Nijmegen, ROC van Twente en SintLucas. Naast studenten en docenten wordt ook het bedrijfsleven betrokken bij de ontwikkeling van het instrument.