Jaarrapport studeren met functiebeperking: wat vinden studenten?

Circa tien procent van de studenten in het hoger onderwijs wordt tijdens de studie belemmerd door een functiebeperking. Deze studenten zijn vooral kritisch over de informatievoorziening, intake en begeleiding bij hun studie. Dat blijkt uit het Jaarrapport studeren met een functiebeperking dat Expertisecentrum handicap + studie vandaag in samenwerking met C.H.O.I. publiceert.

Positief zijn de studenten over het begrip van hun docenten en medestudenten, maar ze vinden wel dat docenten vaak relevante kennis van zaken missen. Ook de aanpassing van tentamens, aanpassing van gebouwen en digitale toegankelijkheid worden relatief goed beoordeeld.

Het jaarrapport is in opdracht van Expertisecentrum handicap + studie opgesteld door Centrum Hoger Onderwijs Informatie (C.H.O.I.). Het onderzoeksbureau analyseerde hiervoor de antwoorden van 24.000 studenten met een functiebeperking op vragen over de mate waarin hun opleiding hen bijstaat met passende opvang, begeleiding en voorzieningen. Deze vragen werden gesteld binnen een speciale module van de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2018.

Verschillende studenten, verschillende knelpunten

De studenten noemden vooral dyslexie en psychische aandoeningen als beperking. Daarbij is het aandeel dyslectische studenten vooral in het hbo hoog (40%), terwijl de psychische aandoeningen vooral in het wo naar voren komen (ruim 35%). Daarnaast zien we ook veel chronische aandoeningen en ADHD (20-30%). Overige aandoeningen zoals fysieke beperkingen (ruim 5%) en autisme (ruim 5%) komen minder voor.

Bij een uitsplitsing naar type functiebeperkingen blijken studenten met psychische aandoeningen zoals depressie, psychose of burn-out op veel onderdelen het meest kritisch over hun opleiding. Ook de studenten met chronische ziektes (zoals reuma, astma, ernstige darmklachten, hartafwijkingen of vermoeidheid) en studenten met ADHD uiten veel onvrede. Andere groepen (studenten met dyslexie/dyscalculie en studenten met overige beperkingen zoals autisme of een fysieke beperking) zijn veel milder in hun oordeel. Blijkbaar zijn instellingen beter toegerust voor bepaalde ondersteuningsvragen. Bij het hbo en wo verschilt het beeld niet extreem. Wel zien we dat bij wo-masters vooral studenten met ADHD het moeilijker hebben ten opzichte van hbo- en wo-bachelors. Tegelijkertijd zijn studenten met dyslexie juist relatief tevreden in de masterfase van het wo.

Kijkend naar de studentoordelen zien we dat in het hbo en wo de sectoren landbouw en techniek steeds gunstig worden beoordeeld met betrekking tot studeren met een functiebeperking. De sectoren recht en economie scoren minder op tevredenheid. Wel is zichtbaar dat de sector recht in het wo zich aan het verbeteren is. Bij wo-masters blijft de sector gezondheidszorg achter.

Top 3 universiteiten en hogescholen in Nederland

In het rapport zijn ook oordelen te vinden over individuele onderwijsinstellingen. Bij de universiteiten blijft Wageningen in de bachelorfase het hoogste scoren. Twente is tweede en de Open Universiteit derde. Ook in de masterfase staan deze drie universiteiten aan de top maar dan met de Open Universiteit bovenaan, Twente als tweede en Wageningen als derde.

Windesheim behoudt haar nummer een positie bij de grote hogescholen; NHL Stenden en Avans delen de tweede plaats. De middelgrote hogescholen scoren beter dan de grote hogescholen en enkele kleine hogescholen halen in het onderzoek opnieuw zeer gunstige scores.

Handreiking voor hogescholen en universiteiten

De behoefte aan betere voorlichting en begeleiding bleek ook al in voorgaande rapportages. Eerder dit jaar lanceerden de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en Expertisecentrum handicap + studie om die reden een handreiking voor de verbetering van de voorlichting aan studenten met een functiebeperking. Hier staan concrete punten in benoemd waar hogescholen en universiteiten direct mee aan de slag kunnen. Op papier kunnen voorzieningen voor studenten met een functiebeperking nog zo goed zijn, het werkt alleen als studenten én docenten er goed over geïnformeerd worden.

Volledig rapport

Het jaarrapport met alle resultaten is beschikbaar op de site van Expertisecentrum handicap + studie www.handicap-studie.nl. Universiteiten en hogescholen die meer inzicht willen krijgen in hun aandachtspunten, kunnen indien gewenst een gedetailleerde benchmark van hun onderwijsinstelling bestellen. Dit kan een gericht beleid rond studeren met een beperking en studentenwelzijn ondersteunen.

Over Expertisecentrum handicap + studie

In samenwerking met stakeholders ontwikkelt en implementeert handicap + studie innovatieve en praktische oplossingen voor inclusiever onderwijs: onderwijs waaraan zoveel mogelijk verschillende studenten kunnen meedoen en waarin bijzondere aanpassingen steeds minder nodig zijn. Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt onderwijsinstellingen bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een beperking. Handicap + studie biedt advies op maat, maar werkt ook aan een positief toekomstperspectief voor studenten met een beperking. Het expertisecentrum is onderdeel van CINOP.