Rohingya’s: zonder gelijke rechten geen terugkeer naar Myanmar

Honderden Rohingya-vluchtelingen in Bangladesh zeggen dat zij niet kunnen terugkeren naar hun land totdat hun veiligheid wordt gegarandeerd en gelijke rechten krijgen. Deze eis komt naar voren in interviews met Rohingya-vluchtelingen die door Oxfam zijn uitgevoerd. Velen van hen - vooral vrouwen - zijn diep getraumatiseerd door hun ervaringen zoals verkrachting en mishandeling van of moord op familieleden. Sommigen van hen gaven aan liever te willen sterven dan gedwongen terugkeren als niet aan deze voorwaarden wordt voldaan.

De Rohingya-vluchtelingen zijn niet bereid om terug te keren zonder deze veiligheidsgaranties, ondanks hun verblijf in overbevolkte, onveilige en geïmproviseerde opvangkampen waar zij blootstaan aan ontvoering en seksueel misbruik.

Oxfam sprak met meer dan 200 Rohingya-vluchtelingen in de geïmproviseerde opvangkampen in het zuidoostelijke district Cox’s Bazar van Bangladesh de afgelopen twee maanden. In een reeks van groepsdiscussies en diepte-interviews waren alle geïnterviewde mensen het erover eens dat vrede en gelijke rechten absolute voorwaarden zijn voor terugkeer.

Fatima Sultan*, een 20-jarige vluchteling, "Ik wil pas terug naar mijn huis als we als burgers worden behandeld, als er geen geweld is, als vrouwen niet worden gemarteld en ontvoerd, als we eindelijk vrij kunnen zijn". Sanjida Sajjad* voegt toe: "Als we gedwongen worden terug te gaan, zullen we onszelf in brand steken".

Alle vluchtelingen die Oxfam sprak, zeggen zich 's nachts onveilig te voelen. Geïnterviewden geven aan dat meisjes en vrouwen door vreemden benaderd worden en soms verdwijnen. Veel vrouwen zijn bang te verdwalen in de kampen en kunnen hun tenten niet verlaten zonder geschikte kleding. Meer verlichting, bewegwijzering en aangewezen veilige ruimtes zijn nodig in de opvangkampen.

Bangladesh en Myanmar hebben onlangs ingestemd dat eind januari 2018 een begin moet worden gemaakt met de repatriëring van Rohingya-vluchtelingen. Oxfam waarschuwt dat een veilige en vrijwillige terugkeer alleen mogelijk is wanneer aan deze voorwaarden wordt voldaan en de Verenigde Naties de leiding neemt over het terugkeerproces. In de afgelopen maanden zijn meer dan 626.000 Rohingya’s naar Bangladesh gevlucht.

Elselijn Mulder, humanitair expert Oxfam Novib, is net terug uit Bangladesh: "Mensen die Oxfam sprak zijn zwaar getraumatiseerd door wat ze hebben meegemaakt. In de opvangkampen worden ze blootgesteld aan nieuwe risico’s zoals mensenhandel en seksueel misbruik. Het feit dat veel vluchtelingen - vooral vrouwen - zeggen dat ze zij liever sterven dan nu terug te keren toont aan hoe erg de situatie is.”

"De internationale gemeenschap laat collectief de Rohingya’s in steek terwijl zij al generaties lang op brute wijze worden aangevallen en systematisch gediscrimineerd worden. Regeringen zouden hun verantwoordelijkheid moeten nemen en niet langer moeten toekijken. Bangladesh heeft grote moeite met de opvang van deze enorme stroom vluchtelingen en het land kan het eigenlijk niet aan. “

Er zijn nu bijna een miljoen Rohingya in Bangladesh - meer dan in Myanmar. Volgens de VN is er een tekort van $280 miljoen om middelen te verstrekken en vitale hulp te bieden de komende drie maanden. Vluchtelingen leven in overbevolkte, ziektegevoelige en gevaarlijke locaties die dringend verbetering behoeven, veel mensen drinken besmet water. Oxfam heeft tot nu toe meer dan 185.000 mensen van noodhulp voorzien, inclusief schoon water en toiletten.