‘Perfect storm’; Sargassum-bloei en plastic in zee brengen potentieel ongezonde bacteriën

Een enorme hoop van zeewier, vol met plastic en bacteriën, zou ongezonde effecten kunnen hebben op de kusten van Florida en het Caribisch gebied. Dit is waarover Linda Amaral-Zettler recentelijk een artikel gepubliceerd heeft, samen met collega’s uit de Verenigde Staten. Enkele media hebben gemeld dat zich onder deze bacteriën mogelijk een "vleesetende" soort zou bevinden die bekend staat als Vibrio vulnificus, maar dat is niet het geval.

De bruine algen, Sargassum genaamd, komen oorspronkelijk uit de Sargasso Zee in de Noord-Atlantische Oceaan. Deze algen zijn de afgelopen jaren een groeiend probleem geworden voor strandgangers over de hele wereld, omdat de algen massaal aanspoelen.

Sargassum aangespoeld bij Kralendijk, Bonaire.Foto: Shutterstock/StephanKogelman

Ongeweste gast

Sargassum-resten op het strand zijn naast stinkend en zwaar, volgens het nieuwe onderzoek, gevuld met bacteriën van het geslacht Vibrio. "Het is duidelijk dat Vibrio zowel plastic afval als Sargassum goed koloniseert. De Vibrio bacteriën kunnen ook genen dragen die mogelijk ziekteverwekkend zijn," alsdus Linda Amaral-Zettler, mariene bioloog aan het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en laatste auteur van het onderzoek.

Het team identificeerde een aantal nog niet eerder beschreven Vibrio soorten in water-, plastic- en algenmonsters die belangrijke genen dragen die hun ziekmakende soortgenoten ook hebben. “Dit betekent dat deze bacteriën mogelijk ook de ‘machinerie’ hebben die nodig is om mensen te infecteren en ziektes te veroorzaken”, aldus Amaral-Zettler.

Ongeveer een tiental soorten bacteriën in het geslacht Vibrio veroorzaken vibriose, een ziekte die kan optreden wanneer mensen de bacteriën inslikken of wanneer de microben een open wond infecteren. Als ze worden gegeten, kunnen de bacteriën ernstige diarree, buikkrampen, koorts en overgeven veroorzaken. Wat betreft de wondinfecties kan één soort Vibrio soms zogenaamde vleesetende infecties veroorzaken, wetenschappelijk bekend als necrotiserende fasciitis, waarbij de huid rond de geïnfecteerde wond snel afsterft.

Risico’s van Sargassum en plastic op het strand

Gegevens op basis van bacteriekweken laten zien dat aangespoelde Sargassum grote hoeveelheden Vibrio bacteriën herbergen. Foto: Brian Lapointe, FAU Harbor Branch

"Ik denk dat niemand op dit moment nog heeft nagedacht over deze microben en hun vermogen om infecties te veroorzaken," zegt Tracy Mincer, eerste auteur en werkzaam aan de Florida Atlantic University. "We willen het publiek bewust maken van deze risico's. We moeten vooral voorzichtig zijn met het oogsten en verwerken van Sargassum biomassa totdat de risico's grondiger zijn onderzocht."

En wat betekent dat voor strandgangers? "Ik denk niet dat mensen gillend weg hoeven te rennen van Sargassum. Maar ze moeten wel verantwoordelijk zijn en zich realiseren dat er gevaren zijn als je jezelf blootstelt aan dit soort materialen," zegt Amaral-Zettler. Het is belangrijk om te weten dat de Sargassum zeewiermassa's ook veel aan plastic bevatten, waar Vibrio bacteriën zich snel aan kunnen hechten en zich binnen enkele minuten kunnen vermenigvuldigen, zo bleek uit het onderzoek. Daarnaast zijn er ook al bekende risico's verbonden aan de Sargassum die aanspoelt op het strand, zoals irritatie van ogen en keel door giftige stoffen die vrijkomen uit het rottende zeewier.

Risico’s voor zeeleven

De Vibrio op zeewier kan gevolgen hebben voor het milieu. Net als mensen kunnen vissen bijvoorbeeld diarree krijgen nadat ze Vibrio bacteriën hebben binnengekregen. Die extra ontlasting zorgt voor extra voedingsstoffen in het water. Dit kan leiden tot meer Sargassum.

De algenplagen kunnen koraalriffen verstikken. Daarnaast zorgen de grote hoeveelheden algen voor een afname van de zuurstof in het water als de algen sterven en gaan rotten. Dit veroorzaakt een "dode zone" waarin andere zeedieren niet kunnen overleven.