'Mysterieuze daling wijkverpleegcijfers vraagt om beter verzamelen en gebruiken van data'

Dit is een expertquote van Tamara Bouwman, Vilans, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Nederland vergrijst, en toch krijgen minder mensen wijkverpleging. Hoe kan dat? | Trouw

Het aantal cliënten dat wijkverpleging krijgt, daalt al drie jaar op rij. Dat blijkt uit een rapportage van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), die toezicht houdt op de zorgmarkt. De NZa noemt de daling ‘opmerkelijk’: de toezichthouder had verwacht dat meer mensen wijkverpleging zouden krijgen, of op zijn minst evenveel. Het aantal Nederlanders van 70 jaar en ouder neemt toe, en het doel van het kabinet is ouderen langer thuis te laten wonen. Van 2018 tot 2020 daalde het aantal cliënten van 589.000 naar 576.000. Het cijfer over 2021 is nog niet bekend, maar volgens de NZa zet de daling door. De autoriteit onderzoekt de komende tijd wat de oorzaak is, en of Nederlanders belemmerd worden in hun toegang tot wijkverpleging.

Wat de reden van de mysterieuze daling ook mag zijn, het gegeven toont in ieder geval aan dat op basis van de beschikbare gegevens in de wijkverpleging niet eenvoudig een verklaring te vinden is voor de daling. Daarom moeten we stappen maken om verpleegkundige data beter te verzamelen en beter te gebruiken.

Want ideaal gezien zou data ook inzichtelijk moeten maken welke zorg eerst wel en nu niet meer gegeven wordt. Of dat er meer ingezet wordt op het betrekken van de mantelzorg waardoor minder zorg nodig is en of mensen eerder uit zorg gaan. Of dat er meer ingezet wordt op preventie, om zorg te voorkomen. Of dat er meer volgens richtlijnen en kwaliteitstandaarden gewerkt wordt waardoor vaker de juiste zorg en minder vaak zorg die niet werkt wordt gegeven.

Grootschalige verzameling van gezondheidsinformatie in de wijkverpleging – die door een groot deel van de wijkverpleging wordt vastgelegd volgens het Omaha-system - biedt groot potentieel om dit soort vragen te kunnen beantwoorden. Deze data kan helpen om het zorgaanbod beter af te stemmen op de individuele cliënt.

Om patiëntresultaten te kunnen optimaliseren, is een lerend gezondheidszorgsysteem in de wijkverpleging nodig. Namelijk het potentieel om de beroepspraktijk te meten, te sturen en te verbeteren. En in het bijzonder om cliënten en wijkverplegingsteams te ondersteunen in hun gezamenlijke ambitie. Een ​​samenleving mogelijk maken waarin mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen.’

Tamara Bouwman is onderzoeker bij het kenniscentrum langdurige zorg van Vilans