Uit onderzoek van Vaccinatiepunt blijkt dat veel Nederlanders hun reisvaccinaties in de herfstperiode vergeten. Terwijl duizenden in oktober en november naar zonbestemmingen als Indonesië, Thailand of Kaapverdië vertrekken, lopen zij onnodig risico op infectieziekten zoals DTP, hepatitis of rabiës.
Nu de dagen in Nederland korter en kouder worden, kiezen veel reizigers in oktober en november voor een najaarsreis richting de zon. Populaire bestemmingen als Indonesië, Thailand en Kaapverdië trekken jaarlijks duizenden Nederlanders die even willen ontsnappen aan de herfst.
Wie een verre reis maakt, denkt meestal aan zonnebrand, visum of reisverzekering – maar minder vaak aan vaccinaties. Met de algemeen dalende vaccinatiegraad in Nederland, zoals recent door het RIVM is vastgesteld (RIVM, 2025), is het niet verwonderlijk dat reizigers hun vaccinaties niet tijdig checken of soms zelfs vergeten. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat eerdere vaccinaties niet meer bekend zijn of omdat men zich onvoldoende bewust is van lokale gezondheidsrisico’s. Het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) adviseert voor veel herfstbestemmingen specifieke vaccinaties. Afhankelijk van het land kunnen vaccinaties verplicht zijn, zoals soms het geval is bij de Gele koorts. Daarnaast zijn de vaak aanbevolen vaccins: DTP, hepatitis A en hepatitis B (vaak bij een verblijfsduur van langer dan drie maanden). Afhankelijk van de reisduur en het risicoprofiel kunnen optionele vaccinaties zoals bijvoorbeeld Dengue, Rabiës en Japanse encefalitis van belang zijn.
“We merken dat reizigers vaak niet weten dat ook relatief korte of luxe reizen gezondheidsrisico’s met zich mee kunnen brengen,” zegt Frank Hartong, arts bij Vaccinatiepunt. “Een prik is soms een kleine moeite, maar kan veel narigheid voorkomen.”
Populaire najaarsbestemmingen en hun vaccinatie-adviezen (volgens LCR)
Indonesië
Indonesië is een geliefde verre bestemming dankzij het tropische klimaat en de diversiteit aan eilanden. Het LCR adviseert vaccinaties tegen DTP en hepatitis A. Daarnaast is er een verhoogd risico op mazelen, en komen dengue (knokkelkoorts) en Japanse encefalitis voor, die door muggen worden overgedragen. Voor langere verblijven of avontuurlijke reizen kunnen ook buiktyfus en rabiës relevant zijn. Met name op Bali worden veel rabiës uitbraken gemeld (LCR, 2025). In sommige gebieden komt malaria voor.
Thailand
Met aangename temperaturen en afwisselende landschappen is Thailand een populaire keuze in het najaar. De basisadviezen zijn DTP en hepatitis A. Ook hier is er een risico op mazelen, dengue en Japanse encefalitis. Wie buiten de toeristische gebieden reist, krijgt vaak aanvullend het advies om zich te beschermen tegen rabiës.
Marokko
Dichtbij, zonnig en cultureel rijk – Marokko trekt veel gezinnen en stedentrippers. Toch wordt het risico op besmetting via voedsel of water vaak onderschat. Het LCR adviseert DTP en hepatitis A. voor reizigers die minimaal twee weken blijven en een verhoogd risico lopen op blootstelling aan besmet voedsel of water, bijvoorbeeld bij familiebezoek of lokale activiteiten buiten de toeristische resorts, wordt buiktyfus aangeraden. Rabiës komt voor, vooral bij zwerfdieren.
Egypte
De Rode Zee en de piramides maken Egypte tot een geliefde herfstbestemming. Naast DTP en hepatitis A raadt het LCR ook buiktyfus aan voor reizigers die minimaal twee weken blijven en een verhoogd risico lopen op blootstelling aan besmet voedsel of water, net zoals in Marokko. Voor mensen die in contact kunnen komen met dieren wordt bovendien rabiës aanbevolen.
Kaapverdië
Een groeiende favoriet voor zonzoekers die niet te ver willen vliegen. Ondanks de Afrikaanse ligging denken veel reizigers dat vaccinaties hier niet nodig zijn, maar het LCR adviseert DTP, hepatitis A en bescherming tegen mazelen. Daarnaast komen infectieziekten als dengue voor.
Zuid-Afrika
Het najaar is een uitstekende tijd voor safari’s en roadtrips. Het LCR adviseert DTP, hepatitis A en bescherming tegen mazelen. In sommige gebieden komt malaria voor, en vaccinatie tegen rabiës kan zinvol zijn voor reizigers die met dieren in contact komen.
Op tijd checken voorkomt verrassingen
Voor de meeste vaccinaties volstaat één toediening, waarna al bescherming voor een bepaalde tijd verworven wordt. Sommige vaccinaties, zoals rabiës bestaan uit twee toedieningen waar minimaal één week tussen moet zitten. Reizigers doen er daarom goed aan om minimaal zes weken voor vertrek hun vaccinatieadvies te controleren via een LCR-erkend vaccinatiecentrum. Voor sommige vaccinaties, zoals Dengue, is echter een interval van drie maanden vereist tussen de eerste en de tweede toediening. Om deze reden wordt hier geadviseerd om de eerste afspraak zeker vier maanden vooraf in te plannen.
Daarnaast veranderen reisadviezen en gezondheidsrisico’s regelmatig, bijvoorbeeld door ziekte-uitbraken of gewijzigde hygiëneomstandigheden. Daardoor kunnen ook de aanbevolen vaccinaties per bestemming veranderen. Het is daarom verstandig om het advies bij elke reis opnieuw te controleren, ook als men eerder in hetzelfde land is geweest.
“Zelfs bij een lastminutereis is het vaak nog mogelijk om snel bescherming op te bouwen,” aldus Frank Hartong van Vaccinatiepunt. “Het loont om je reis even te checken – dan vertrek je zorgeloos.”
Zorgeloos op reis
Wie zich goed wil voorbereiden op een reis, kan het actuele vaccinatieadvies eenvoudig checken via Vaccinatiepunt. Met locaties door het hele land en korte wachttijden kunnen reizigers snel terecht voor persoonlijk advies en de benodigde vaccinaties.