'Kabinet kleedt zorg aan mensen met een verstandelijke beperking verder uit'

Dit is een expertquote van Matthijs Heijstek, NVO, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Eerste Kamer: Laat bezuiniging jeugdzorg los en verhoog AOW | NU - Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

In het debat op 15 februari in de Eerste Kamer over het regeerakkoord noemde Paul Rosenmöller de voorgenomen bezuinigingen op de jeugdzorg een ‘niet-onderbouwde, platte bezuiniging’. Dezelfde kwalificatie is ook van toepassing op een voorgenomen bezuiniging in de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking.

Het kabinet wil behandeling van mensen met een verstandelijke beperking overhevelen van de Wet langdurige zorg (Wlz) naar zorgverzekeraarswet (Zvw). Dit is een onverstandig besluit. Behandeling moet in de langdurige zorg een vanzelfsprekend onderdeel kunnen zijn van de dagelijkse zorg. De plannen van het kabinet voor deze sector zijn niet doordacht en zullen leiden tot grote schade.

In 2017 vroeg Nieuwsuur nog aandacht voor de honderden schrijnende gevallen van mensen met een verstandelijke beperking bij wie de ‘familie niet eens in de buurt durfde te komen’. Het actualiteitenprogramma doelde hiermee op een groep complexe cliënten veelal met gedragsproblemen voor wie binnen de bestaande zorg geen plek is en die daarom veel in crisiszorg verblijft. Als minister Conny Helder (Langdurige Zorg en Sport, VVD) haar plannen doorzet, zal er opnieuw een groep schrijnende gevallen zal ontstaan.

Het gaat met veel van de complexe cliënten van destijds inmiddels goed. Het blijkt in veel gevallen dat de gedragsproblemen vooral ontstonden doordat er onvoldoende expertise aanwezig was over hoe met hen om te gaan. Dit is precies de expertise die de minister nu dreigt weg te halen.

Bureaucratie zal groeien

Het kabinet geeft als belangrijkste argument de rechtsongelijkheid. Voor mensen die niet binnen een grote zorgorganisatie wonen, is het nu minder makkelijk om toegang te krijgen tot behandeling. De oplossing van het kabinet zal echter behandeling voor iedereen moeilijk bereikbaar te maken. Daarnaast zal de bureaucratie hierdoor groeien en dat is niet te begrijpen omdat de toegenomen administratiedruk nu al de grootste ergernis is van veel betrokkenen.

Er bestaan geen complexe mensen. Er ontstaan wel complexe mensen als de omgeving niet aansluit. Daarom is het belangrijk om de expertise van behandelaars een dagelijks onderdeel te laten zijn van de zorg aan mensen met een verstandelijke beperking.

Matthijs Heijstek, Orthopedagoog-generalist, NVO Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen