VEH: Huiseigenaar dreigt de dupe te worden van verdeeldheid over taxaties

Huiseigenaar dreigt de dupe te worden van verdeeldheid over taxaties

Amersfoort, 28 mei 2021 - Vereniging Eigen Huis vraagt minister Ollongren om in te grijpen in het conflict tussen banken en de taxatiebranche over hybride taxatievormen. Er moet zo spoedig mogelijk duidelijkheid komen over taxatieverplichtingen die op 1 juli 2021 ingaan en waar honderdduizenden huiseigenaren mee te maken krijgen. 

De banken en taxatiebranche lijken op korte termijn niet tot overeenstemming te komen over een nieuw hybride taxatiesysteem voor woningen. Dit is zorgelijk omdat de consument de rekening van deze onenigheid dreigt te gaan betalen. 

Al sinds de zomer van 2020 praat de taxatiebranche met banken en dataleveranciers over een alternatieve hybride taxatievorm en over de voorwaarden waaronder die kan worden gebruikt. Tot nu toe is daarover geen overeenstemming bereikt.

Hoewel deze discussie zich grotendeels buiten het zicht van consumenten afspeelt zijn de consequenties aanzienlijk. Honderdduizenden huiseigenaren zullen de komende jaren hun hypotheek willen aanpassen voor de noodzakelijke verduurzaming van hun huis en voor andere woningverbeteringen.

Conflict over woningtaxaties

Onlangs is een aantal partijen (ING, Calcasa en Taxatheek) gestart met de desktoptaxatie; een hybride taxatiemethode die voldoet aan de richtsnoeren van de European Banking Association (EBA) en onder de 100 euro gaat kosten. Vlak daarna kondigde de NRVT, de toezichthouder op de taxatiebranche, samen met makelaarsorganisaties NVM, VBO en VastgoedPro aan per 1 juli met een eigen bureautaxatie te komen. De kosten hiervan liggen volgens eerste berichten rond de 350 euro. Opmerkelijk is dat de bureautaxatie een aantal woningtypen uitsluit, waaronder appartementen terwijl die onderling juist goed vergelijkbaar zijn. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) heeft verklaard forse inhoudelijke bezwaren te hebben tegen dit laatste initiatief.

Oneigenlijk marktgedrag

Nico Stolwijk van Vereniging Eigen Huis: “Het lijkt er op dat er vanuit de branche pogingen worden ondernomen om de taxatiemarkt af te schermen, waarbij het eigen model de standaard moet worden. Maar een monopoliepositie is nooit in het belang van de consument. Daarbij hoort een toezichthouder onafhankelijk te zijn. Het is ongepast om samen met enkele brancheorganisaties een taxatiemodel te ontwikkelen en de eigen regelgeving hierop aan te passen.” 

Praktijkvoorbeeld taxatiekosten

Een appartementseigenaar die 15.000 euro wil lenen voor de verduurzaming is nu niet meer dan 30 euro kwijt voor een modelmatige taxatie. Na 1 juli schieten die kosten omhoog. De hierboven genoemde bureautaxatie is voor appartementen niet mogelijk, waardoor 500-600 euro moet worden betaald voor een ‘klassieke’ fysieke taxatie. Indien als het desktopmodel wordt gehanteerd blijven de kosten onder de 100 euro.

Toelichting:

Nieuwe taxatieregels met grote gevolgen

Op 1 juli 2021 wordt een aantal richtsnoeren van de European Banking Association (EBA) van kracht. Een daarvan houdt in dat modelmatige taxaties niet langer mogen worden gebruikt voor leningen die huiseigenaren afsluiten die een overwaarde hebben op hun woning (Loan to Value van 90% of lager, de verhouding tussen hypotheekschuld en woningwaarde). Wel bieden de EBA-richtsnoeren ruimte voor een woningtaxatie op afstand. Dat is een hybride taxatie waarbij een modelmatige taxatie wordt gecombineerd met een controle door een taxateur of andere deskundige die verantwoordelijk is voor afgegeven waarde. 

Wat is een modelmatige taxatie?

De huidige modelmatige taxatiemethode is een voordelig alternatief voor een traditionele waardebepaling door een taxateur aan huis. Vooral bij de veelvoorkomende relatief kleine hypotheekverhoging voor een verbouwing of verduurzaming en beperkt risico wordt de computermatige modeltaxatie op afstand veel gebruikt. Het systeem is betrouwbaar gebleken en de kosten blijven beperkt tot ongeveer 80 euro. Ook minister Hoekstra (Financiën) heeft zich meerdere malen positief uitgesproken over de voordelen en betrouwbaarheid van modelmatig taxeren. Per 1 juli 2021 mag deze methode niet langer worden gebruikt.