Door aanhoudende schaarste èn dynamiek in de veehouderij is landbouwgrond in 2024 weer sterk in prijs gestegen. Gemiddeld is €85.300 betaald voor een hectare akkerbouw, gras of snijmaisland. Dit is 8,3% meer dan een jaar eerder. In de 2e helft van 2024 lag akkerbouwland boven €100.000 per hectare met een jaargemiddelde van €99.600. Ook grasland werd flink duurder en kwam eind 2024 op bijna €80.000 per hectare. Dit staat in het NVM jaarrapport over agrarisch vastgoed.
Naast agrariërs zijn ook overheden actief op de grondmarkt bijvoorbeeld voor natuurontwikkeling of stikstofcompensatie. Ook particuliere beleggers kopen grond als veilige investering. Makelaars zien deze partijen geregeld meer bieden dan agrariërs. Uiteraard moeten agrariërs mee met deze hogere biedingen. Goede resultaten in de akker- en tuinbouw bieden wat ruimte voor investeringen. Melkveehouderijen zoeken extra grond door afschaffing van de derogatie en voor te sorteren op wetgeving rond extensivering. Dit maakt grotere percelen het meest interessant. Ook zien makelaars dat agrariërs het geld uit de Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderijlocaties (LBV) investeren in grond als belegging of om het bedrijf op een andere wijze voort te zetten.
Grondprijzen blijven stijgen
‘Boeren hebben vertrouwen in de waardevastheid van grond en dat draagt bij aan toename van de prijs’ aldus Jos Ebbers, NVM-vakgroepvoorzitter Agrarisch & Landelijk. In 2024 is meer agrarisch vastgoed verkocht dan vorig jaar, vooral in de melkvee en intensieve veehouderij. Het aantal transacties steeg van 74 naar 97 in 2024. Bij akker- en tuinbouwbedrijven waren er drie extra transacties. Bij overige bedrijven, zoals manages, bleef het constant. De vraag naar landbouwgrond blijft de markt domineren, terwijl stikstof opnieuw een hoofdrol speelde in de veehouderij.
Recordprijs grote melkveehouderijen
Melkveehouderijen beschikken vaak over grote percelen waar veel interesse voor is. In 2024 zijn 70 melkveehouderijen verkocht, 13 meer dan het jaar ervoor. Ze werden opmerkelijk snel verkocht: gemiddeld binnen een halfjaar. Makelaars waarderen de verkoopbaarheid van melkveehouderijen dan ook met een hoge 8,6. Zij zien dat melkveehouderijen vaker een andere functie krijgen. Want alleen met goedgekeurde natuurvergunningen en geschikte gebouwen zijn de activiteiten voort te zetten. Als akkerbouw mogelijk is, verhoogt dit de prijs. Daarnaast zijn andere melkveebedrijven op zoek naar extra grond voor mestplaatsing. De verkochte melkveehouderijen waren met gemiddeld 43 hectare ongekend groot. Samen met de gestegen grondprijzen zorgt dit voor een recordprijs van gemiddeld 4 miljoen euro per verkocht bedrijf.
Dynamiek terug bij intensieve veehouderijen
Na enkele jaren stagnatie is in 2024 weer enige dynamiek in de markt voor intensieve veehouderijen (varkens-, pluimvee- en vleeskalverhouderijen). Met verkoop van 27 bedrijven lag dit 10 hoger dan in het jaar ervoor. Deze verhoogde dynamiek wordt veroorzaakt door een groter aanbod van alle typen intensieve veehouderijen. De LBV-regeling biedt een bodemprijs, waardoor sommige eigenaren ervoor kiezen hun bedrijf op de vrije markt aan te bieden, in de hoop op een hogere prijs. Dit lukt soms, omdat kopers nu hun kans willen grijpen, aangezien een bedrijf dat meedoet aan de LBV-regeling voorgoed verdwijnt. Ook voor boeren zonder opvolging en stoppers, die niet in aanmerking komen voor de LBV-regeling, is het een goed moment om te verkopen. NVM-makelaars beoordelen de verkoopbaarheid van intensieve veehouderijen in 2024 namelijk met een 7,0, tegenover 6,0 in 2023. Er is veel vraag naar bedrijven met vergunningen, die voor hoge prijzen worden verkocht. Ondanks het onzekere politieke klimaat en de stikstofcrisis bieden goede verdiensten vooral grotere ondernemers voldoende perspectief voor bedrijfsuitbreiding.
Aantal verkopen glastuinbouw onder druk
Het aantal verkochte glastuinbouwbedrijven daalde van 26 in 2021 naar 19 in 2024, het laagst in 15 jaar. Daarbij was het aantal van 23 te koop gezette glastuinbouw-bedrijven niet eerder zo laag. Zo neemt de dynamiek verder af. Makelaars tekenen aan dat tuinders elkaar ook direct weten te vinden, waardoor niet alle transacties lopen via een makelaar. Ook zijn er minder bedrijven door schaalvergroting, waardoor het aantal transacties daalt. Bij de verkoopbaarheidsscore van 6,8 omschrijven NVM-makelaars deze markt als stabiel met hoge investeringsbereidheid door goede verdiensten.
Vraagprijs landelijke woning boven 1 miljoen euro
In 2024 werden 6.532 landelijke woningen verkocht. Dit zijn vrijstaande woningen (of woonboerderij) buiten de bebouwde kom of in landelijk gebied. De vraagprijs van landelijke woningen steeg in 2024 met 10,7%, waardoor deze voor het eerst boven de 1 miljoen euro uitkomt. Het aanbod lag aan het eind van het jaar op 2.100 woningen. De vraagprijzen variëren sterk per provincie. In Utrecht is dit met 1,4 miljoen euro het hoogst, gevolgd door Noord-Holland, Zuid-Holland en Gelderland. In Groningen en Drenthe ligt de vraagprijs het laagst op gemiddeld minder dan €700.000. In dit hogere prijssegment van landelijke woningen, zien makelaars dat de vraag groter is dan het aanbod. Dit wordt weerspiegeld in de verkoopbaarheidsscore van 8,6. Eind vorig jaar lag deze op 7,9.
Noot voor de redactie
Het rapport ‘Vastgoedmarkt in beeld: Agrarisch & Landelijk 2024 in feiten en cijfers’ is hier te downloaden.
Dit is een origineel bericht van Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM U.A.)
Ga naar alle berichten van deze organisatie.