'Koning zou de troonrede niet moeten uitspreken'

Dit is een expertquote van Peter van Vliet, Duurzaamnieuws, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Geen doorbraak in formatiegesprekken | BNR Nieuwsradio

Van de begroting van een demissionair kabinet mag je traditioneel geen hoge verwachtingen hebben. Maar de urgentie van de gestapelde crises vraagt meer dan ooit om daadkracht van de Nederlandse politiek. Die schittert vooral door besluiteloosheid.

Andere situatie

Prinsjesdag is dit jaar anders dan in andere demissionaire jaren. Het land en de wereld zien zich geconfronteerd met een opeenstapeling van crises. De Nederlandse politiek voegt daar nog een extra dimensie aan toe: die van haar eigen onmacht en falend leiderschap.

Gelekte plannen

Het lekken van de plannen voor Prinsjesdag 2021 is inmiddels bijna net zo'n traditie geworden als Prinsjesdag zelf. Dit jaar zijn ze vooral weinig spectaculair en gaan ze vooral over wat er niet gaat gebeuren.

Voor een deel zijn ze bovendien illusionair. Een grote hap in de begroting, 6 tot 7 miljard euro, wordt gereserveerd voor ondersteuning van klimaatplannen. Daarbij worden vooral het stimuleren van elektrisch rijden en de bouw van meer zonne- en windparken genoemd. Het is echter twijfelachtig of die bedragen ook wel uitgegeven kunnen worden en zo ja, of ze effectief zijn.

Immers, de congestie op het stroomnet is een toenemend probleem waardoor veel nieuwe projecten helemaal niet aangesloten kunnen worden. Over het oplossen daarvan is nog niets concreets vernomen. Daar uit nu ook het Planbureau voor de Leefomgeving zorgen over.

CO2 uitstoot niet omlaag

Recente cijfers van het CBS tonen aan dat de co2-uitstoot al weer bijna op het niveau van voor corona is. De gemiddelde stijging op kwartaalbasis bedroeg 11 procent, de stijging van de industrie maar liefst 13 procent ten opzichte van het zelfde kwartaal vorig jaar.

Daarmee komt Nederland in een spagaat: de regering is gehouden aan een vermindering van uitstoot op basis van het Urgenda-vonnis, terwijl de recente cijfers aantonen dat een snelle terugkeer van de economie naar niveaus van voor corona, onvermijdelijk leiden tot een verdere toename.

Uitstel evacuatie Afghanistan kost levens

De toch al precaire situatie in Afghanistan werd de afgelopen dagen nog verergerd door het aftreden van ministers Kaag en Bijleveld. Een ordinaire wraakactie van de ChristenUnie richting D66 mondt uit in een situatie die potentieel tientallen mensen het leven kan kosten.

Ultiem protest

Onze koning heeft een mogelijkheid tot een ultiem protest: hij zou de troonrede niet kunnen uitspreken voordat er een nieuwe regering is. "Leden van de Staten-Generaal, bewindslieden. U verzaakt uw plicht om het landsbelang te dienen. Daarom zal ik u deze keer niet toespreken". Maar ook dat zal wel niet gebeuren.

Peter van Vliet is de hoofdredacteur van Duurzaamnieuws.nl