'Overhaaste hervatting van samenwerking EU met Ethiopië riskant'

Dit is een expertquote van Anette Hoffmann, senior researcher, Instituut Clingendael.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: French, German ministers in Ethiopia to back peace process

Op 12 januari brachten de Duitse en Franse ministers van Buitenlandse Zaken een gezamenlijk bezoek aan Ethiopië. Na twee jaar burgeroorlog heeft het land externe steun hard nodig. Maar het overhaast hervatten van EU-samenwerking met Addis Abeba, gedreven door geopolitieke overwegingen, kan de conflicten in het land juist doen escaleren.

Het bezoek van Annalena Baerbock en Catherine Colonna vond twee maanden na het einde van een verwoestende burgeroorlog in de Ethiopische provincie Tigray plaats, die tussen de 300.000 en 600.000 levens heeft geëist. Op 5 november 2022 ondertekenden premier Abiy Ahmed en de rebellen van het Tigrese Volksbevrijdingsfront (TPLF) een wapenstilstand.

De Europese Unie neigt naar een snelle hervatting van een volwaardig partnerschap met Ethiopië. Gezien de wanhopige humanitaire en economische situatie heeft het land deze steun dringend nodig. Ook wil de EU haar gezicht snel laten zien om de invloed van andere actoren, zoals China, tegen te gaan.

Een door geopolitieke overwegingen gedreven herstel van de samenwerking met de regering-Abiy brengt echter hoge risico’s met zich mee. Het vredesakkoord van november komt namelijk niet voort uit een politiek proces, maar is vooral het product van de maandenlange belegering en uithongering van Tigray door de overheid. Ook pakt de deal de grondoorzaken van het Tigray-conflict niet aan, om nog maar te zwijgen van de smeulende conflicten elders in het land, zoals in Oromia.

Voorzichtigheid in plaats van overhaaste actie is dus geboden. Om bij te dragen aan duurzame vrede in Ethiopië moet Brussel de samenwerking aan concrete voorwaarden koppelen. Zo moet de Ethiopische regering eerst vooruitgang boeken bij het implementeren van het vredesakkoord, en de oorzaken van de conflicten in het land aanpakken.

Gebeurt dat niet, dan is de kans groot dat de extra beschikbaar gemaakte EU-middelen in handen van Abiy Ahmed – ontvanger van de Nobelprijs voor de Vrede – juist zullen resulteren in escalatie van de smeulende conflicten in Ethiopië. Met als gevolg nog meer leed voor de mensen in het land en gezichtsverlies voor de EU.