'Vergeet exotische dieren niet bij preventie zoönosen'

Dit is een expertquote van David van Gennep, Stichting Aap, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Advies aan kabinet: maak veebedrijven kleiner om ziektes tegen te gaan | NOS

In opdracht van de overheid bracht de expertgroep zoönosen onlangs advies uit aan het demissionaire kabinet over de Nederlandse aanpak om verspreiding van ziekten die van dier op mens overdraagbaar zijn tegen te gaan. De expertgroep heeft daarbij ook gelet op de zoönoserisico’s als gevolg van de legale en illegale handel in wilde dieren.

Toch ligt in het publieke debat de focus op de voorgestelde maatregelen voor de veehouderij, waardoor belangrijke constateringen van de experts over de verhoogde zoönoserisico’s als gevolg van de handel in wilde dieren onderbelicht blijven. Dit terwijl wereldwijd ongeveer driekwart van alle opkomende zoönosen oorspronkelijk afkomstig zijn van wilde dieren. Net als bij landbouwhuisdieren geldt; hoe meer exotische dieren we in Nederland verhandelen en houden, hoe groter de kans op een nieuwe pandemie.

Verhoging van zoönoserisico’s door exotische huisdierenhandel

Het rapport van de expertgroep laat onder andere zien dat de groeiende handel in exotische huisdieren een verhoging van zoönoserisico’s met zich meebrengt. Die constatering sluit aan bij recent onderzoek van Stichting AAP, waaruit bleek dat grofweg 1 op de 7 opgevangen exotische huisdieren en 1 op de 2 opgevangen exotische zwerfdieren één of meerdere zoönosen onder de leden had.

De voornaamste aanbeveling van de expertgroep met betrekking tot gezelschapsdieren is dan ook de invoering van de Positieflijst voor veilige en geschikte huis-en hobbydieren – een instrument waar al decennialang politieke meerderheid voor is. Het beoordelen van diersoorten op onder andere de kans op het overdragen van een zoönose resulteert in een lijst veilige en geschikte huisdieren, waarmee we zoönose-risico’s vanuit die enorme exotische huisdierenindustrie effectiever voorkomen. Alle soorten die niet op de Positieflijst staan zijn dan niet toegestaan – glashelder!

Maatregelenpakket om de risico’s te verkleinen

Uiteraard moet er veel meer gebeuren om de verhouding tussen mens en dier te verbeteren en zo de kans op zoönose-overdracht te verkleinen, zoals ook in het rapport wordt erkend. Wereldwijde ontbossing, verstoring van biodiversiteit, klimaatverandering, de legale en illegale handel in wilde dieren en wilde dierproducten, en grootschalige intensieve veehouderij vormen tezamen steeds grotere risico’s voor onze gezondheid.

Begin dit jaar stelde Stichting AAP samen met IFAW, World Animal Protection, de Dierencoalitie en Stichting SPOTS daarom al een actieplan op met vijftien maatregelen om de risico’s op een volgende pandemie te verkleinen. Vandaag herhalen wij onze oproep aan het kabinet: vergeet bij zoönose-preventie de exotische dieren niet.

David van Geppep is directeur van Stichting Aap