Alle landbouwgrond ter wereld mogelijk nodig voor bos om klimaatneutraal te zijn in 2050

Den Haag, 3 augustus. Als we uitsluitend door bosaanplant de koolstof-uitstoot van de wereld in 2050 naar ‘netto nul’ willen brengen, is tenminste 1,6 miljard hectare aan nieuw bos vereist. Dit is meer dan alle wereldwijd beschikbare landbouwgrond. Per minuut sterven er nu waarschijnlijk 11 personen door ernstige voedseltekorten en door klimaatverandering verdwijnt al vruchtbare landbouwgrond, zo waarschuwt Oxfam Novib in haar nieuwe rapport dat vandaag gepubliceerd wordt. 

Oxfams nieuwe klimaatrapport "Tightening the Net" stelt dat te veel regeringen en bedrijven zich verschuilen achter onmeetbare en onrealistische CO2 opslagplannen om zo te claimen dat hun koolstofuitstoot in 2050 ‘klimaatneutraal' zal zijn. Hiervoor zal veel land nodig zijn in ontwikkelingslanden. Tegelijkertijd stellen zij nu veel te weinig concrete en ambitieuze doelen voor 2030 voor, waardoor ​​desastreuze klimaatverandering realiteit kan worden. Er worden massaal nieuwe klimaatneutrale beloftes gedaan, maar die leunen veel te veel op het beplanten van enorme oppervlaktes met bomen om zo broeikasgassen uit de atmosfeer te verwijderen.

Om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken en onomkeerbare schade door klimaatverandering te voorkomen, moet de hele wereld de CO2-uitstoot tegen 2030 met 45 procent verminderen ten opzichte van het niveau uit 2010. De huidige plannen van landen om de uitstoot te verminderen leveren tegen 2030 slechts een reductie op van circa 1 procent van de wereldwijde uitstoot.

Marita Hutjes, klimaat expert van Oxfam Novib: “Overheden en bedrijven wedden op het verkeerde paard. Het klimaatneutraal maken van de wereld moet beginnen met een drastische reductie van fossiele brandstoffen en investeringen in schone energie. Koolstofopslag, door het herstel van bossen en bodems, moet onderdeel zijn van de strategie, maar het kan slechts een beperkte rol spelen, voor zover het de voedselzekerheid niet ondermijnt. Dus eerst reduceren en dan opslaan: dit is de volgorde die bedrijven en overheden nu moeten aanhouden.”

Door de klimaatcrisis gaat nu al wereldwijd landbouwgrond verloren. Dit leidt tot meer humanitaire crises, honger en migratie. Arme en kwetsbare mensen, met name boeren, boerinnen en inheemse volkeren, worden het eerst en het ergst getroffen. En het ondermijnt alle inspanningen, ook die van Oxfam, om ongelijkheid en armoede over de hele wereld aan te pakken.

“ Er zouden ruim 2 miljard voetbalvelden, of 5 keer de oppervlakte van India, nodig zijn als we de klimaatdoelstellingen uitsluitend met boomaanplant zouden willen realiseren. Zoveel land is simpelweg niet beschikbaar. En dit gaat leiden tot een toename van honger, landroof en mensenrechtenschendingen,” aldus Hutjes.

Oxfam meldde onlangs dat de wereldwijde voedselprijzen het afgelopen jaar met 40 procent zijn gestegen, zodat 20 miljoen meer mensen te maken kregen met zeer ernstige voedseltekorten. Het massaal planten van bomen op landbouwgrond kan ervoor zorgen dat de wereldwijde voedselprijzen tegen 2050 met 80 procent stijgen.

In de aanloop naar de VN-klimaattop in Glasgow in november hebben meer dan 120 landen, waaronder de twee grootste uitstoters ter wereld, de VS en China, beloofd om in 2050 'netto nul' uitstoot te bereiken. Maar de meeste van deze toezeggingen zijn vaag en worden niet ondersteund door meetbare plannen.

Een vijfde van de 2000 grootste beursgenoteerde bedrijven ter wereld heeft nu ook klimaatneutrale doelen gesteld, waarbij zij gebruik willen maken van CO2 verwijdering gebaseerd op het gebruik van land en natuur.

De klimaat neutrale plannen van vier van 's werelds grootste olie- en gasbedrijven BP, Eni, Shell en Total ― kunnen als gevolg hebben dat zij een gebied twaalf keer zo groot als Nederland nodig hebben voor de aanplant van bomen in 2050.  Als de wereldwijde energiesector vergelijkbare klimaatneutrale doelen zou hanteren, dan is er bijna een gebied zo groot als het Amazone-regenwoud nodig, oftewel een derde van alle landbouwgrond wereldwijd.

Hutjes: “Nog geen van deze oliebedrijven heeft beloofd hun eigen exploratie en productie van nieuwe olie- en gasvelden stop te zetten. Dit is wel de eerste essentiële stap die nodig is om de energietransitie wereldwijd serieus in gang te zetten.”