'Nederland wil internationaal vooroplopen bij grenzen stellen op autonome wapensystemen'

Dit is een expertquote van  Jan Tijmen Ninck Blok, Het Rode Kruis, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Adviesorganisaties willen dat Nederland zich sterk maakt voor een verbod op wapens die uit zichzelf doelen aanvallen | De Volkskrant | ANP

Vandaag hebben de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) en de Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken (CAVV) positie ingenomen op de ontwikkeling van autonome wapensystemen. Het Nederlandse Rode Kruis is voorzichtig enthousiast. Dat Nederland zich moet inzetten voor een verbod op volledig autonome wapensystemen is een verandering van de positie uit 2015. Ook juichen wij de aanmoediging van de AIV & CAVV toe dat Nederland internationaal leiderschap moet tonen in dit debat.

Het gebruik van autonome wapens brengt grote risico's met zich mee. Er is aanleiding tot ernstige bezorgdheid vanuit humanitair, ethisch en juridisch oogpunt. Het gebruik van dit soort wapens verlaagt de drempel en vergemakkelijkt de start en een eventuele escalatie van een oorlog.

Afwezigheid van menselijke controle en oordeelsvermogen in het gebruik van dit soort wapens is niet wenselijk. Het voldoende inschatten en eventueel beperken van het uiteindelijke effect is uiterst complex. Daarnaast is het toepassen van deze wapensystemen een grote uitdaging voor het naleven van het internationaal recht.

Voorstander van reguleren

Het Rode Kruis is voorstander van het reguleren van autonome wapensystemen. Ons uitgangspunt is de ontwikkeling van nieuwe internationale bindende regels. Onvoorspelbare autonome wapensystemen moeten uitdrukkelijk verboden worden, met name vanwege hun niet-onderscheidend vermogen.

Het is een stap in de goede richting dat Nederland volledig autonome wapensystemen wil verbieden. Door de snelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en robotica is het belangrijk om duidelijker uit te speken tegen dit soort wapens.

Beschermen van personen

Daarnaast richten wij ons op de bescherming van personen. Een directe aanval met een autonoom wapen op mensen zou verboden moeten worden. Het gebruik van dergelijke wapensystemen vergroot de kans op onnodig veel burgerdoden.

Als laatste moeten andere categorieën autonome wapens gereguleerd worden. Bij regulatie moet gedacht worden aan de naleving van het internationaal humanitair oorlogsrecht en het perspectief van ethische aanvaarbaarheid. Deze regelgeving zou moeten voorzien in beperking van: doelselectie; gebruik in de duur, geografische reikwijdte en schaal; en de gebruikssituaties. Daarnaast zou het minimale eisen moeten stellen aan interactie tussen mens en machine.

Tijdig grenzen stellen

Gezien de snelle ontwikkelingen van technologieën en het gebruik ervan in wapensystemen is het van cruciaal belang dat er tijdig grenzen worden gesteld . Niet alleen een juridisch kader, maar ook gemeenschappelijke beleidsnormen en richtlijnen over good practices kunnen elkaar aanvullen en versterken.

Jan Tijmen Ninck Blok, Expert Humanitair Oorlogsrecht, Het Rode Kruis