'Pesticiden in voedsel hoeven niet gevaarlijk te zijn'

Dit is een expertquote van Christy van Beek, Bayer, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Voedselwaakhond slaat alarm over pesticiden in vooral rozijnen | ANP

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) is verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging van ons voedsel. De NVWA en ketenpartijen nemen regelmatig monsters om residu-niveaus in ons voedsel te bepalen. Ieder jaar publiceert de NVWA haar bevindingen, wat vaak leidt tot alarmerende berichten. Pesticiden of reciduen hoeven echter niets te zeggen over gezondheidsrisico’s bij consumptie.

Een residu is een meetbare concentratie gewasbeschermingsmiddel in voeding. Vanaf de producent tot aan de supermarkten worden monsters genomen en naar laboratoria gestuurd. Laboratoria kunnen met moderne apparatuur snel en effectief minieme hoeveelheden detecteren.

Maximale Residue Limiet

Indien de hoeveelheid residu hoger is dan de wettelijke norm (het Maximale Residue Limiet, MRL) dan wordt dit onmiddelijk gemeld en wordt de partij uit de handel genomen. De MRL is geen risiconorm maar een handelsnorm, vastgesteld op basis van het meest kritische gebruik ( worst case scenario ) van een gewasbeschermingsmiddel in een bepaalde teelt conform het gebruiksvoorschrift.

Indien de MRL toch wordt overschreden, komt dat meestal omdat een gewasbeschermingsmiddel wordt gebruikt in een teelt waar dat middel niet is toegelaten, of omdat er bijvoorbeeld nog resten van een ander middel in de spuit zitten. Ook kan er sprake zijn van fraude. In Nederland geldt al jaren dat in minder dan 5% van alle monsters de MRL wordt overschreden.

Gezondheidsnormen

Daarnaast zijn er gezondheidsnormen waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen acute blootstelling (Acute Reference Dose: ARFD) en chronische blootstelling (Acceptable Daily Intake: ADI). De ADI is de gemiddelde hoeveelheid van een stof die gedurende een heel leven dagelijks kan worden ingenomen zonder gezondheidsrisico’s. De ARFD is de hoeveelheid die eenmalig ingenomen kan worden zonder gezondheidseffect.

De ADI en de ARFD worden vastgesteld in dierproeven waarbij naar tal van gezondheidseffecten wordt gekeken. Vervolgens wordt een veiligheidsfactor 100 toegepast. Dus, als er bijvoorbeeld in de proeven acute gezondheidseffecten optreden bij een concentratie van 100 mg/kg van een bepaalde stof, dan wordt de ARFD van die stof op 1 mg/kg gezet.

Overschrijding van MRL

Bij overschrijding van de MRL mag een geoogst product niet worden verhandeld. Is het geoogste product reeds in de handel en is er sprake van de overschrijding van de acute toxiciteitsnorm (ARFD) dan wordt het teruggeroepen.

Voor de meeste stoffen die in Europa niet zijn toegelaten, kan wel een handelsnorm worden vastgesteld. Daarmee kan het voorkomen dat stoffen die niet zijn toegelaten in Europa wel gevonden mogen worden op groenten en fruit welke in Europa worden geïmporteerd. Is deze handelsnorm niet aangevraagd of is deze om toxicologische redenen niet mogelijk dan mag de stof niet worden gevonden.

Christy van Beek is Duurzaamheidsmanager bij Bayer