'Nederlandse zorg moet met één duidelijke regionale visie komen'

Dit is een expertquote van Frank van Berkel, Morgens, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: RVS: huidig stelsel frustreert domeinoverstijgende samenwerking - Skipr

In de zorg wordt steeds meer domeinoverstijgend samengewerkt, toch blijft het vaak bij experimenten, proeftuinen en pilots. De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) heeft onderzocht waarom domeinoverstijgende samenwerking zo moeilijk is en wat er moet gebeuren om de situatie te verbeteren.

Het beeld dat de RVS schetst is somber en zeer herkenbaar. In het stuk ‘Grenzeloos samenwerken?’ beschrijft de Raad een drietal oplossingsrichtingen: (1) creatieve vormen van financiering, waarin zorgaanbieders, zorgverzekeraars en gemeenten hun budgetten bundelen om in een regio te investeren in gezondheid (2) het vergroten van de financieringsmogelijkheden voor zorginkopers, en (3) het creëren van een domeinoverstijgende bekostiging voor een specifieke doelgroep.

Er bestaan in Nederland allerlei zorg regio-indelingen (ROAZ indeling voor acute zorg, GGD/GHOR-regio’s, provincies). Zorgorganisaties werken soms samen met andere zorgaanbieders binnen deze regio-indelingen, maar werken ook samen met anderen buiten deze indelingen om. Dit maakt het landschap onoverzichtelijk en inefficiënt. Wij pleiten ervoor om het aantal indelingen te beperken.

Maak één eenduidige regio-indeling voor de zorg en faciliteer dat zorgaanbieders, gemeenten en welzijnsaanbieders en financiers goed gaan samenwerken om (1) te voorkomen dat mensen zorg nodig hebben, dus met elkaar investeren in welzijn, preventie en positieve gezondheid (2) te zorgen dat de juiste zorgverlener de juiste zorg geeft (op de meest kosteneffectieve wijze), (3) er daarmee voor te zorgen dat de belangen van inwoners en patiënten belangrijker worden dan het individuele organisatiebelang van een enkele aanbieder.

Het maakt ons niet uit welke regio-indeling wordt gehanteerd, als het maar duidelijk is en er maar sprake is van één indeling (dus zowel voor ROAZ, GGD/GHOR, VNG, zorgverzekeraars etc.) Dit laat onverlet dat het ook nodig is om buiten de regio samen te werken, bijvoorbeeld in oncologische netwerken. Of op landelijk niveau bij zeldzame aandoeningen.

Binnen die regio’s zullen zorgaanbieders (samen met financiers, welzijnsorganisaties, gemeenten etc.) samen werken aan voorkomen én het leveren van zorg. Het is nodig om per regio een regiovisie te maken, waarin de betrokken partijen met elkaar afspreken hoe de uitdagingen in de zorg aangepakt worden, wie wat daarin doet en hoe dat allemaal zo slim mogelijk te doen. Daarbij is autoriteit ook belangrijk.

In onze ogen is een collectieve regionale ambitie én een autoriteit, die als het nodig is ook kan afdwingen dat partijen nader tot elkaar komen en slimmer beter effectiever gaan samenwerken, noodzakelijk om de drie oplossingsrichtingen die de RVS schetst mogelijk te maken.

Frank van Berkel is oprichter en partner bij Morgens, een adviesbureau dat zich vanaf 2001 richt op transitie in maatschappelijke sectoren.