'Preventie seksueel geweld ook in het belang van plegers'

Dit is een expertquote in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van Nelleke Westerveld, Movisie. Aanleiding: Onderzoek: tieners vaker opnieuw slachtoffer seksueel geweld | ANP

Tieners maken vaak seksueel geweld mee en zijn daarnaast vaak opnieuw slachtoffer van een delict. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Slachtoffermonitor seksueel geweld tegen kinderen . Het nieuwe wetsvoorstel seksuele misdrijven, waarin gelijkwaardigheid, vrijwilligheid en wederzijdse instemming centraal staan, moet bijdragen aan de bescherming van slachtoffers. Om deze wet ook een preventieve werking te laten hebben moeten we op een andere manier naar seksualiteit kijken en is voorlichting, juist ook aan jongens en mannen, cruciaal.

Uit onderzoek van de Nationaal Rapporteur blijkt dat jongeren en pubers extra kwetsbaar zijn voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. De Nationaal Rapporteur beveelt daarom de overheid aan te investeren in preventie, oftewel het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Voorlichting over wat de norm is als het gaat om seksueel gedrag is niet alleen noodzakelijk voor slachtoffers, maar ook in het belang van plegers.

In deze voorlichting moeten de uitgangspunten van het nieuwe wetsvoorstel seksuele misdrijven centraal staan. Het gaat dan om gelijkwaardigheid, vrijwilligheid en wederzijdse instemming. Dwang, geweld en bedreiging zijn in de nieuwe wet niet langer een vereiste voor een veroordeling. De nieuwe wet beschermt hiermee beter slachtoffers en sluit beter aan op de realiteit.

In onderzoek van Movisie geven meiden aan dat ze niet het idee hebben dat jongens grenzen stellen. Meiden leggen de verantwoordelijkheid voor het aangeven van grenzen bij zichzelf. Echter: ook jongens leggen die verantwoordelijkheid bij meiden. Een grote groep jongens geeft daarnaast aan dat ze moeite hebben met het doorhebben van (subtiele) grenzen. Ze verwachten zelfs zéér expliciet gedrag van meiden, zoals slaan, schoppen. Uit een onderzoek van Amnesty blijkt dat mannelijke en vrouwelijke studenten allebei de stelling onderschrijven dat seksuele penetratie zónder wederzijdse instemming altijd verkrachting is. Mannelijke studenten willen niet verkrachten, maar doen het, soms onbewust, toch. Om geweld te voorkomen ligt de nadruk op het aangeven van grenzen door één partij.

En juist dat hardnekkige misverstand wordt in de nieuwe wetgeving aangepakt. Het gaat niet meer over het aangeven van grenzen. Het gaat over ieders eigen verantwoordelijkheid om je te verzekeren of er toestemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid is. Om daadwerkelijk iets te doen aan preventie is het nodig dat we iedereen leren kijken naar deze verantwoordelijkheid. Geef daarom iedereen, maar zeker ook jongens en mannen, hierover voorlichting. Voorkom dat ze (onbewust) pleger worden, leer ze eigen verantwoordelijkheid pakken.

Dit is een expertquote van Nelleke Westerveld, senior projectleider sociale veiligheid, Movisie.