'Afname van gat in de ozonlaag goed voorbeeld voor beheersen klimaatverandering'

Dit is een expertquote van Jaco van Wezel, Weeronline, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Internationale Dag voor het Behoud van de Ozonlaag | ANP

Het gat in de ozonlaag is een probleem dat in de jaren 80 werd ontdekt en waar succesvol maatregelen voor zijn genomen. Het gat in de ozonlaag is sinds 2000 niet meer groter geworden en lijkt de afgelopen jaren zelfs af te nemen. De afname van het gat in de ozonlaag toont dat klimaatmaatregelen kunnen werken.

De dikte van de ozonlaag, die ons beschermt tegen schadelijke UV-straling, varieert van plaatst tot plaats en is seizoensgebonden. Schadelijke stoffen veroorzaken echter afbraak van ozon. Gassen uit airco’s en koelkasten, zogenaamde cfk’s, zijn vorige eeuw massaal in de atmosfeer terecht gekomen. Deze stoffen gaan hoog in de atmosfeer een chemische reactie aan en daardoor wordt ozon afgebroken en ontstaat een gat in de ozonlaag. Dit gebeurt vooral boven Antarctica in het lokale voorjaar (wanneer het bij ons herfst is).

Op 16 september 1987 werd in het Montrealprotocol afgesproken om de uitstoot van de ozonafbrekende gassen te verminderen. Dit heeft erin geresulteerd dat het gat in de ozonlaag deze eeuw niet groter is geworden en voorzichtig tekenen van herstel vertoont. Waarschijnlijk zal het echte herstel in de tweede helft van deze eeuw plaatsvinden. Dat dit lang duurt heeft ermee te maken dat de ozonafbrekende stoffen wel honderd jaar in de atmosfeer aanwezig kunnen blijven voor ze afgebroken worden. Daarom is ondanks dat de uitstoot van Cfk’s allang gestopt is op de hoogte van de ozonlaag nog slechts een lichte afname van de Cfk’s te zien.

Beheersen klimaatverandering

Het gat in de ozonlaag leert ons dat tijdig ingrijpen op de stoffen die we uitstoten een gunstig effect kan hebben op klimaat- en milieuproblemen. Een ander voorbeeld is de afname van zure regen in West-Europa, door het terugbrengen van de uitstoot van zwaveldioxide. Zowel het gat in de ozonlaag als de zure regen zijn milieuproblemen waar je tegenwoordig minder over hoort, doordat de problematiek succesvol is aangepakt.

Zo kan ook het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 en methaan, de opwarming van het klimaat beperken. Daarvoor moet dan wel snel worden ingegrepen. De klimaatopwarming is inmiddels al zo ver gevorderd dat we de gevolgen (extreme hitte, droogte en overstromingen) nu al aan den lijve ondervinden.

Jaco van Wezel, meteoroloog en woordvoerder, Weeronline