Herziene versie: Banenafspraak levert minder extra werkgelegenheid op

Vanaf eind 2012 is de werkgelegenheid voor mensen met een arbeidsbeperking veel minder toegenomen dan de cijfers van de banenafspraak laten zien. Dat blijkt uit het onderzoeksrapport ‘Tellingen banenafspraak: het succes ontrafeld’ van Capeladvies. Met de banenafspraak hebben het rijk en sociale partners in 2013 afgesproken om in de periode tot 2026 125.000 extra banen te realiseren voor mensen met een arbeidsbeperking.

Volgens officiële tellingen zijn er tot eind 2019 53.000 mensen met een arbeidsbeperking extra aan het werk gekomen. Capeladvies heeft berekend dat dit aantal fors lager is en 12.000 mensen betreft.

Goede bedoelingen

De conclusie van Capeladvies is dat een deel van de getelde banen in het kader van de banenafspraak is toe te schrijven aan wijzigingen in definities en aan een verruiming van criteria. Vanuit goede bedoelingen is in de afgelopen jaren de doelgroep die in aanmerking komt voor de banenafspraak verbreed. Meer werkgevers en werknemers hebben hierdoor toegang gekregen tot ondersteuning, waardoor een deel van de doelgroep gemakkelijker een baan vond. Dat staat echter niet gelijk aan het creëren van extra werkgelegenheid.  

Uit het onderzoek blijkt namelijk dat:

- 10.000 banen worden toegerekend aan werkende Wajongers, terwijl deze Wajongers al aan het werk waren;

- 11.000 Vso-Pro leerlingen meetellen die voorheen (zonder banenafspraak) regulier aan het werk zouden zijn gekomen; 

- 10.000 gedetacheerde Wsw-werknemers als extra banen meetellen voor de banenafspraak, terwijl er van extra werkgelegenheid geen sprake is.

Steun aan banenafspraak blijft nodig

Cedris blijft de banenafspraak steunen, omdat een gezamenlijke afspraak van rijk en sociale partners bijdraagt aan het inclusiever worden van de arbeidsmarkt. Door de banenafspraak is er de noodzakelijke aandacht voor de arbeidsmarktpositie van mensen met een beperking. Het biedt werkgevers serieuze voordelen, zoals de no-risk polis, waardoor de loondoorbetaling bij ziekte is afgedekt. Maar de cijfers uit het onderzoek van Capeladvies maken duidelijk dat er aanvullende maatregelen nodig zijn.

Zet in op 50% inclusieve werkgevers

‘Het percentage werkgevers dat mensen met een beperking in dienst neemt is de laatste vijf jaar vrijwel gelijk gebleven en is nog altijd minder dan 15%. Dat is te laag om de ambitie van de baanafspraak en van een echt inclusieve arbeidsmarkt waar te maken. Een extra doelstelling van minimaal 50% inclusieve werkgevers, zou onderdeel moeten zijn van een nieuw regeerakkoord,’ aldus Job Cohen, voorzitter van Cedris. Er zijn ook extra middelen nodig om werknemers met een beperking te begeleiden richting betaald werk en werkgevers te helpen om deze mensen een volwaardige werkplek te bieden.

Vervolg

Cedris wenst dat met toekomstige rapportages een meer realistisch beeld wordt opgesteld van de ontwikkeling van de werkgelegenheid van mensen met een arbeidsbeperking. Capeladvies doet hiervoor een aantal suggesties, zoals betere aansluiting bij andere statistieken zoals die van CBS of DUO. Deze gegevens zijn verifieerbaar en goed herleidbaar tot regio’s, gemeenten en uitvoeringsorganisaties. Op deze wijze kunnen op een onafhankelijke en objectieve wijze de resultaten van de banenafspraak worden verzameld en gepresenteerd.