Niet alle patiënten komen mee met de digitalisering
Bijna de helft van de zorgprofessionals (49%) vindt dat de digitale vaardigheden van patiënten worden overschat. Dat heeft nu al merkbare gevolgen: 52 procent ziet dat verschillen in digitale vaardigheden (zoals het kunnen werken met apps en portalen) leiden tot ongelijkheid tussen patiënten en tot risico's voor de toegankelijkheid van zorg. Dit blijkt uit onderzoek van businesstransformatie- en IT-dienstverlener Conclusion naar digitale transformatie in de Nederlandse zorgsector, uitgevoerd onder 643 zorgprofessionals waaronder IT-beslissers, CMIO’s/CNIO’s, zorgmanagement en artsen.
Twee oorzaken voor ongelijkheid
Zorgprofessionals zien twee oorzaken voor de ongelijkheid. Ruim vier op de tien respondenten (43%) stellen dat patiënten onvoldoende digitale vaardigheden hebben. Daarnaast vindt 41 procent dat de gebruiksvriendelijkheid van apps (zoals patiëntportalen, medicatie-apps en apps voor thuismonitoring) nog ondermaats is. Dit leidt tot concrete problemen, zoals patiënten die hun uitslagen niet kunnen inzien, medicatie-instructies missen of geen online afspraak kunnen maken.
Menselijkheid onder druk
Naast deze praktische problemen is er ook bezorgdheid over het behoud van menselijkheid in de zorg. Hoewel 88 procent vindt dat menselijkheid voorop moet staan bij digitalisering, zijn ruim vier op de tien respondenten (42%) bang dat door de focus op techniek het menselijke aspect verdwijnt. Daarnaast vindt bijna de helft (48%) dat digitale zorg te vaak wordt gestuurd door de organisatie- in plaats van de patiëntbehoefte.
Herbert Fetter, managing consultant bij Morgens Conclusion: “Dat bijna de helft van de zorgprofessionals vindt dat we de digitale vaardigheden van patiënten overschatten, is een duidelijke waarschuwing. Digitale ongelijkheid leidt nu al tot praktische problemen, zoals patiënten die hun medicatie missen of geen afspraak kunnen maken. Daarom moeten we veel meer aandacht besteden aan de gebruiksvriendelijkheid van digitale toepassingen in de zorg, afgestemd op verschillende doelgroepen. Ook de begrijpelijkheid van informatie verdient prioriteit. Met technologieën als AI kunnen we informatie eenvoudig aanbieden op verschillende taalniveaus, maar dat gebeurt nu nog nauwelijks. Als we digitalisering serieus nemen, moeten we patiënten actief meenemen in het ontwikkelproces. Digitale inclusie en toegankelijkheid moeten een structureel onderdeel worden van zorgbeleid, niet een bijzaak.”