'Gemeenten moeten racisme doortastender aanpakken'

Dit is een expertquote van Hanneke Felten, senior projectleider en onderzoeker, Movisie.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: White Lives Matter-extremisten willen racisme in Nederland normaliseren

Met slogans als ‘white lives matter’ op de Erasmusbrug en het Limburgse gebouw proberen extremistische groepen racisme te normaliseren, concludeert NOS na het bestuderen van extremistische fora. Wil je discriminatie en racisme effectief tegengaan, dan moet je het tegenovergestelde doen: stel als overheid een stevige antidiscriminatie-norm.

Dat is ook een taak voor gemeenten, want dit waren lokale acties. Gemeenten kunnen veel meer doen tegen discriminatie, blijkt uit recent onderzoek van Movisie en Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS).

Of mensen discrimineren hangt sterk af van wat zij denken dat anderen denken. Als je denkt dat het iets is wat iedereen doet, is de kans groot dat je het zelf ook gaat doen. We zijn kuddedieren die graag volgen in ‘wat de rest doet’. Daarom zijn die racistische discriminerende leuzen in de openbare ruimte zo gevaarlijk. Ze versterken een beeld dat racisme normaal is.

Dat is het niet. Discriminatie is wettelijk verboden. Het is dus cruciaal dat elke overheid duidelijk laat zien dat racisme en discriminatie niét normaal zijn. Bijvoorbeeld door mensen met status en gezag zich uit te laten spreken tegen racisme. Maar dit werkt alleen als de ontvangers van die boodschap de sprekers als onderdeel van ‘hun groep’ of eigen gemeenschap zien. Belangrijk is dat er juist een reactie komt vanuit gemeenten.

Maar slechts 35 procent van alle gemeenten had in 2022 antidiscriminatiebeleid, blijkt uit recent onderzoek van KIS en Movisie. Gemeenten wijten dat falen aan gebrek aan capaciteit of denken dat het niet nodig is om in hun gemeente discriminatie tegen te gaan. Maar de cijfers liegen niet: onder meer op de arbeidsmarkt en de woningmarkt is er sprake van structurele discriminatie op grond van afkomst.

Juist ook in kleinere gemeenten speelt discriminatie en racisme. Denk aan het gezin van Turkse afkomst dat weggepest werd uit Giethoorn. Juist daar waar de meerderheid van de bewoners geen migratieachtergrond heeft, ligt discriminatie op de loer. Want onbekend maakt onbemind.

Werk aan de winkel dus. Draag actief uit dat jouw dorp of stad discriminatie en racisme niet accepteert. En pak het probleem preventief aan: in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, bij sportverenigingen, in de woningmarkt. Organiseer ontmoetingen tussen verschillende mensen en laat je bewoners echt kennis met elkaar maken. Dat werkt. Want racisme is niet normaal, dus laat het dat in jouw gemeente ook niet worden.