'Inspraak nodig voor herstel vertrouwen in overheid'

Dit is een expertquote van Daan de Bruijn van Movisie, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Nederlanders kregen vorig jaar meer vertrouwen in de Tweede Kamer | ANP

Volgens een zojuist verschenen onderzoek van het CBS stijgt het vertrouwen van Nederlanders in de Tweede Kamer en in instituties zoals de politie en de rechtspraak. Ondanks die op het oog positieve ontwikkeling is er meer aandacht nodig voor de aanzienlijke groep Nederlanders die wel een stevig wantrouwen koestert jegens overheden en andere instituties. Daarvoor baseer ik me onder meer op een recente vraaginventarisatie van Platform31 en Movisie.

De forse stijging van in het vertrouwen in instituties wordt volgens het CBS mogelijk verklaard doordat Nederlanders te spreken zijn over de aanpak van de coronacrisis. Zo'n uitspraak hierover moet je echter niet baseren op een momentopname. Een reactie op de crisis moet je altijd over een langere periode bezien, geven onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut aan. Zij stellen vast dat er rond de aanpak van de problemen in eerste instantie vaak een zekere nationale trots ontstaat.

Er zijn aanwijzingen dat het vertrouwen nog steeds fors onder druk staat. Onlangs deden Platform 31 en Movisie in opdracht van het Ministerie van BZK een kwalitatieve vraaginventarisatie bij beleidsmakers en wijkprofessionals vanuit diverse domeinen. Daaruit kwam een breed gedeeld wantrouwen in instituties als urgent vraagstuk naar boven. Een vraagstuk dat door inwoners, bestuurders, wijkprofessionals en beleidsmakers met elkaar en over de grenzen van domeinen heen moet worden aangepakt.

Inspraak organiseren

Dit vraagstuk aanpakken is verre van eenvoudig, laat recent verschenen onderzoek naar vertrouwen in instituties door het Verwey-Jonker Instituut in opdracht van het WODC zien. Dit kwalitatieve onderzoek, waarvoor vijftig voornamelijk ‘wantrouwende burgers’ zijn geïnterviewd, brengt diepe onvrede aan het licht. Volgens de onderzoekers is de kans op herstel van vertrouwen het grootst als de overheid meer nabij is en er meer inspraak wordt georganiseerd. Het gaat daarbij om gezien én gehoord worden. Of, vanuit de overheidskant bezien, er zijn en er voor de burger zijn.

Daan de Bruijn is Adviseur cliënt- en inwonerparticipatie & Democratische vernieuwing.