'Voor de aanpak van seksueel geweld is een kantelpunt nodig'

Dit is een expertquote van Saskia Daru, senior projectleider sociale veiligheid, huiselijk en seksueel geweld, Movisie.

U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van de naam van de expert en organisatie. Aanleiding: Regeringscommissaris Hamer: “Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vraagt iets van hele samenleving” | Nieuwsbericht | RCGOG

Het Nationaal Actieprogramma seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld dat op vrijdag 13 januari uitkwam kan een kantelpunt zijn in de aanpak van een structureel probleem. Het Actieprogramma komt op een moment dat er vanuit de samenleving erkenning is voor de gevolgen van seksueel geweld. En voor de noodzaak om seksueel geweld niet als een privézaak te zien, maar als verantwoordelijkheid van de samenleving en overheid om aan te pakken. Om het actieprogramma een kantelpunt te laten zijn is structurele inzet en doorzettingsvermogen nodig. Met specifieke aandacht voor geweld in huiselijke kring en de rol van (mannelijke) omstanders.

Uit de nieuwste cijfers (Prevalentiemonitor huiselijk geweld en grensoverschrijdend gedrag 2022, CBS) blijkt dat een enorm percentage van de Nederlandse bevolking seksueel grensoverschrijdend gedrag meemaakt. In de media zien we veel voorbeelden langskomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en het uitgaansleven. Maar ook achter de voordeur, in de familie- of vriendenkring, richt seksueel geweld enorme schade aan. In het Nationaal Actieprogramma staat heel weinig over deze vorm van seksueel geweld. Juist voor deze groep slachtoffers is voldoende toegankelijke en passende hulpverlening nodig.

Omstanders spelen een belangrijke rol in het signaleren en aanpakken van geweld. We weten dat zij minder snel geneigd zijn om in te grijpen wanneer ze denken dat het om een 'ruzie tussen geliefden' gaat. Door de verantwoordelijkheid van de samenleving te erkennen en te benoemen, zijn er hopelijk steeds meer mensen bereid naar slachtoffers te luisteren, te helpen en in te grijpen. Hierbij is specifieke aandacht nodig voor de rol van mannen. Emancipator presenteerde in november een rapport over de rol van jongens en mannen, waaruit naar voren komt dat die veel groter zou kunnen zijn in het tegengaan van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Criteria of normen kunnen helpen bij het bespreekbaar maken van seksueel gedrag. Bijvoorbeeld via het Vlaggensysteem of Relatiewijs. Deze criteria zijn niet alleen in deze instrumenten terug te vinden, maar ook in de nieuwe wet seksuele misdrijven. We kunnen deze met elkaar uitdragen. Te beginnen met degenen die leidinggeven, besturen en beleid maken.

Hoewel er in het Actieprogramma wordt gepleit voor een onderzoeksagenda is onduidelijk of hier geld voor is gereserveerd en hoeveel. Juist wanneer het gaat om het onderzoeken en uitproberen van interventies, het duurzaam veranderen van praktijken en het verbeteren van de hulp voor slachtoffers is de inzet buiten de ministeries cruciaal. We hopen dat hier snel ruimte, tijd en financiering voor wordt vrijgemaakt.