'Weerrecord zonnigste jaar minder bijzonder dan het lijkt'

Dit is een expertquote in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen, met vermelding van Johnny Willemsen, Weeronline. Aanleiding: 2022 nu al het zonnigste jaar ooit gemeten | Hart van Nederland

Het jaar 2022 is sinds dinsdag 8 november, al het zonnigste jaar ooit gemeten in Nederland. De jaarlijkse som zonuren wordt al sinds het jaar 1909 gemeten en het record lijkt dus heel bijzonder, maar als we beter kijken naar de cijfers is het record waarschijnlijk minder bijzonder dan het lijkt. In de top-5 van de zonnigste jaren zien we zelfs vier van de laatste vijf jaar.

Het oude record van 2099,5 uur (uit het jaar 2003) werd gisteren om 11:50 uur overschreden. Met nog een kleine twee maanden te gaan dit jaar komt 2022 uiteindelijk rond 2200 uur uit. Dit betekent dat het record waarschijnlijk met zo'n 5 procent zal worden verbeterd.

De normaal, geldend over de jaren 1991 - 2020 is 1773 uur zon, maar kijken we naar een kortere en recentere perioden dan scheen de zon vaak veel meer dan normaal. De top-5 zonnigste jaren bestaat alleen uit jaren van de 21e eeuw. Na 2022 en 2003 volgen respectievelijk: 2018, 2020 en 2019. Vier van de jaren in de top-5 zijn dus zelfs van de laatste vijf jaar.

Luchtdrukverdeling, andere wolken en schonere lucht

Sinds de jaren '90 zien we in Nederland, en ook in de landen om ons heen, een toename van zonnestaling vooral in de lentes en zomers. Dit komt door grotere invloed va hogedrukgebieden. De precieze redenen hiervoor zijn onzeker, maar de verandering wordt door verscheidene onderzoeken gekoppeld aan klimaatverandering.

Daarnaast hebben we door een gemiddeld iets warmer klimaat iets vaker convectieve bewolking dan vroeger. Hierbij is de wolkenvorming meer verticaal. Dit levert in wisselvallige perioden net iets meer zon op. Op dagen waarop vroeger het helemaal wolkendek gesloten bleef kunnen nu wel gaten in het wolkendek ontstaan.

Tot slot is de lucht schoner dan tijdens de vorige eeuw. Hierdoor is er, door het hele jaar heen maar vooral in de herfst en winter, minder bewolking en minder mist.

Klimaatmodellen hebben deze tendens van steeds meer zonneschijn ook, maar laten wel zien dat de stijging van de gemiddelde jaarsom aan zonuren in de toekomst zal afvlakken.

Dit is een expertquote van Johnny Willemsen, meteoroloog, Weeronline.