Oxfam Novib: Europese Commissievoorstel maakt van anti-wegkijkwet een lege huls

Zojuist presenteerde de Europese Commissie haar verregaande plannen voor afzwakking van de eerder bejubelde Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), de wettelijke EU-verplichting tot internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). De zogenaamde ‘Omnibus’-plannen van de Europese Commissie bevatten rampzalige afzwakkingen van onder meer civiele aansprakelijkheid en klimaatregelgeving. Daardoor wordt het oorspronkelijke doel van de wet compleet ontmanteld.

De EC-voorzitter von der Leyen haalt de kettingzaag door de bestaande Europese regelgeving voor toeleveringsketens van bedrijven. Het schrappen van civiele aansprakelijkheid betekent het verlies van een hard bevochten juridisch middel voor slachtoffers, die eindelijk de mogelijkheid zouden krijgen om rechtszaken aan te spannen tegen bedrijven bij mensenrechtenschendingen. Zo hadden bijvoorbeeld slachtoffers bedrijven kunnen aanklagen voor gezondheidsproblemen veroorzaakt door het gebruik van pesticiden op bananenplantages.

Eline Achterberg, IMVO-expert Oxfam Novib: "Met dit voorstel gooit de Europese Commissie jaren aan vooruitgang op maatschappelijk verantwoord ondernemen in de prullenbak, nog voordat de regels van kracht zouden worden. Afgelopen zomer vierde de Commissie deze wet nog als een echte overwinning nadat lidstaten het eindelijk eens waren geworden na jaren van lange en moeizame onderhandelingen. Maar met dit voorstel blijft daar nauwelijks nog iets van over.”

“Volgens de Europese Commissie is het doel van deze wijzigingen onnodige regeldruk voor bedrijven tegen te gaan. Maar dit nieuwe voorstel bereikt het tegenovergestelde. Het maakt van IMVO-wetten slechts een papieren tijger. Zonder bindende verplichtingen gaan bedrijven geen verantwoordelijkheid nemen – iets wat de rampen van de afgelopen jaren pijnlijk duidelijk hebben gemaakt. Denk aan instortende textielfabrieken, dambreuken in de mijnbouw en pesticide vergiftiging op plantages.” 

De oorspronkelijke IMVO-wet had een duidelijke boodschap: wie profiteert van internationale markten, moet ook mens en het milieu beschermen. Het ondermijnen van de kernverplichtingen van deze wet is niet alleen schadelijk voor de mensen in producerende landen, maar ook voor de geloofwaardigheid van de EU als economische partner.