'Uitspraak dat zorgkosten onbeheersbaar worden klopt niet'

Dit is een expertquote van Carla Vos, Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: DSW: basispremie €3,25 duurder | Geld | Telegraaf.nl

Zorgverzekeraar DSW verhoogt komend jaar de maandpremie met 3,25 euro. Reden: hogere loonkosten en dure medicijnen. Ewout Irrgang (Algemene Rekenkamer) redeneert vergelijkbaar in De Volkskrant: ‘Door gentherapieën en andere dure, nieuwe geneesmiddelen wordt het steeds moeilijker om de totale medicijnuitgaven in de hand te houden.’

Onbeheersbaar?

Ja, er is steeds meer innovatie. Het laaghangend fruit is geplukt, we zijn voorbij het stadium van maagzuurremmers en andere medicijnen voor grote groepen. Met nieuwe gen-, cel- en immunotherapieën zijn nu individuele resultaten te boeken waarvan we tien jaar geleden nog slechts konden dromen. En inderdaad, dat zijn niet de goedkoopste behandelingen. En toch worden de medicijnuitgaven daardoor niet onbeheersbaar.

Prijsdaling

De cijfers spreken voor zich. Ondanks alle kwaliteitsverbetering is het totale medicijnbudget al jaren circa 8% van het totale zorgbudget. Hoezo onbeheersbaar? In dat kader is het belangrijk om te komen tot actuele meerjarenramingen, zoals de Rekenkamer zelf ook suggereert.

Meer gespecialiseerde medicijnen zijn slechts geschikt voor kleinere patiëntgroepen, dat beperkt de budgetimpact. Bovendien heeft patentverloop van een paar grote biologicals de komende jaren een dempende invloed op de uitgavengroei. Ook dat is belangrijk, want wat vaak onderbelicht blijft: nieuwe medicijnen dalen binnen tien jaar meestal fors in prijs, vanwege het aflopend patent.

Vergrijzing

Het grootste knelpunt is dat het gebruik van medicijnen sterk groeit. Onder invloed van de vergrijzing komen er steeds meer ziekenhuispatiënten die specialistische geneesmiddelen gebruiken. Dit aantal groeide tussen 2014 en 2018 met 20% per jaar, berekende Deloitte vorig jaar. Een trend die zich doorzet.

Een ander aspect is dat medicijnen en vaccins weliswaar geld kosten, maar vooral ook veel uitgaven besparen. De COVID-19 vaccins vormen daarvan een indringend en actueel voorbeeld. Ze voorkomen enorm veel ziekenhuisopnames, overbelasting van schaars zorgpersoneel en andere zorgkosten. Dus laten we naar het totaalplaatje kijken. Anders wordt het beleid penny wise, pound foolish .

Dogma’s loslaten

Voer de discussie op basis van feiten: de totale zorgkosten stijgen. Medicijnuitgaven stijgen verhoudingsgewijs in dezelfde lijn. Het heeft dus geen zin om vast te houden aan oude dogma’s. Oplossingen zitten vooral in een goede, accurate raming en gepast gebruik. Denk aan personalised medicine , ondersteund door een goede datastructuur. Op die manier voorkomen we onnodige behandelingen, zowel voor de patiënt als de betaler, en leveren we gericht kwaliteit. Laten we ons dáár samen op richten.

Carla Vos, Plaatsvervangend directeur, Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen