Politieke actie nodig tegen perverse belastingontwijking

Oxfam Novib reactie op onthullingen uit de Paradise Papers.

Den Haag, 5 november. Politieke leiders moeten de belangen van de samenleving vooropstellen en niet die van grote bedrijven en de superrijken. Alleen dan is de perverse belastingontwijking, zoals nu weer uit de Paradise Papers naar voren komt, te stoppen. Zo stelt Oxfam Novib in haar eerste reactie op publicaties naar aanleiding van onthullingen uit de Paradise Papers. 

Esmé Berkhout belastingexpert van Oxfam Novib: ‘De Paradise Papers laten opnieuw zien dat grote bedrijven en superrijken moedwillig via slimme constructies vele miljarden aan belastingafdracht ontlopen. Daarmee onttrekken ze geld aan de samenleving, dat hard nodig is voor gezondheidszorg en andere diensten. Dit is pervers, want zo betalen de gewone, normale, en vooral de arme mensen de rijkdom van de rijksten. Maar politici blijven weigeren deze misstanden serieus aan te pakken.

‘Belastingontwijking is een belangrijke oorzaak van armoede en groeiende ongelijkheid. Belastingparadijzen als Bermuda, Kaaimaneilanden, maar ook Nederland geven bedrijven en superrijken ruimte voor belastingontwijking en schuiven de rekening van gemiste belastinginkomsten door naar gewone mensen. Het is cynisch dat juist ontwikkelingslanden relatief hard worden getroffen. In die landen vindt 99% van alle moedersterfte plaats. Met slechts een derde van de 100 miljard dollar die bedrijven in deze landen aan belasting ontlopen, zou de sterfte van bijna 8 miljoen moeders, baby’s en kinderen in ontwikkelingslanden voorkomen kunnen worden,’ aldus Berkhout.    

‘Regeringen moeten meer samenwerken om belastingontwijking wereldwijd aan te pakken. Helaas lijkt de bereidheid van onder meer Nederland daartoe beperkt. Afgelopen week bleek in de Tweede Kamer nog dat het kabinet de dividendbelasting wil afschaffen, na een sterke lobby vanuit de grote bedrijven. Door ook nog de winstbelasting te verlagen bevestigt het nieuwe kabinet de Nederlandse koppositie als belastingparadijs in Europa. Dat geeft weinig vertrouwen in een eventuele voortrekkersrol van Nederland bij de internationale aanpak van belastingontwijking’, aldus Berkhout.

‘Gewone mensen – vooral de armste - betalen de prijs voor roekeloze concurrentie tussen landen met belastingtarieven. Belastingen voor burgers gaan omhoog en bezuinigingen op essentiële diensten, zoals gezondheidszorg en onderwijs, nemen toe. Gewone, normale, en vooral arme burgers betalen zo de groeiende rijkdom van de rijken. Overheden kunnen genoeg doen om hier verandering in te brengen. Regeringen moeten samenwerken om deze race naar de bodem te stoppen zodat bedrijven en superrijken hun eerlijke aandeel aan belastingen betalen’, aldus Berkhout.

‘Om belastingontwijking tegen te gaan is ook meer transparantie essentieel. Nederland en andere landen moeten vaart maken met het invoeren van een publiek register met de namen van de werkelijke eigenaren van alle bedrijven, waaronder brievenbusfirma’s, zodat rijke individuen minder makkelijk via geheime constructies belasting kunnen ontwijken of ontduiken. Ook een publieke rapportageverplichting voor alle grote bedrijven – per land, wereldwijd – over activiteiten en belastingafdracht is dringend nodig. “Alleen als we weten waar multinationals winst maken en hoeveel belastingen ze betalen in elk land waar ze aanwezig zijn, wordt zichtbaar welke bedrijven eerlijk belasting betalen en welke nog wat uit te leggen hebben. Dan kunnen burgers bedrijven en overheden ter verantwoording roepen.’

Einde