Veel Nederlandse studenten overwegen studie in het buitenland, toch gaat maar een enkeling

Het aandeel Nederlandse studenten dat een buitenlandse studie volgt, schommelt al jaren rond de 3%.[1] Op basis van een literatuurstudie, gesprekken met experts en een vragenlijst onder studenten, zocht Nuffic uit waarom zo weinig Nederlandse studenten voor een bachelor of master over de grens kiezen.[2] Uit het vandaag gepubliceerde onderzoek blijkt dat 32% van de studenten deze optie wel heeft overwogen. Onder meer een gebrek aan (informatie over) beurzen en veronderstelde kosten leiden ertoe dat het overgrote deel toch in Nederland blijft.

Binding met Nederland

Nuffic vroeg bijna vierhonderd studenten in Nederland waarom zij niet voor een buitenlandse studie hadden gekozen. De studenten mochten meerdere redenen noemen, die de onderzoekers indeelden in de categorieën persoonlijk, academisch-professioneel en praktisch.

Het vaakst gaven studenten aan niet ver weg van familie (48%) en vrienden (46%) te willen zijn. Ook noemden ze (veronderstelde) hoge kosten (47%), hoge kwaliteit van het Nederlands onderwijs (36%) en liever een deel van de studie in het buitenland te willen volgen (34%), als redenen.

Ongeveer een derde van de ondervraagden gaf aan een buitenlandse studie niet interessant te vinden of überhaupt niet over deze optie te hebben nagedacht.

Eén op de drie oriënteert zich internationaal

Hoewel alle bevraagde studenten een studie in Nederland volgden, gaf 32% aan zich wel georiënteerd te hebben op een buitenlandse studie. 3,5% meldde zich ook aan voor een studie over de grens. En 1,4% van de respondenten werd zelfs toegelaten in het buitenland, maar besloot deze studie niet te starten.

De studenten met internationale interesse is vervolgens gevraagd welke uitdagingen zij ervoeren tijdens de oriëntatie- en aanmeldfase. Veel daarvan hadden te maken met (veronderstelde) kosten: te weinig informatie over beurzen kunnen vinden (42%), een gebrek aan beschikbare beurzen (20%) en hoge aanmeldkosten (38%). Ook gaven studenten aan geen goed overzicht te hebben van het overweldigende aantal buitenlandse studies (39%) en de stappen die je moet nemen om naar het buitenland te verhuizen (35%).

Gijs Ybema, Nuffic onderzoeker: “Het is niet voor alle studenten duidelijk hoe studiefinanciering en leningen vanuit DUO werken in het buitenland. Dat is zonde, want studiefinanciering kan je vaak onder bepaalde voorwaarden meenemen.”

Meer informatie, voorlichting en beurzen

De onderzoekers staan ook stil bij wat studenten kan stimuleren om vaker over een buitenlandse studie na te denken. En hoe zij kunnen worden ondersteund in hun oriëntatie en tijdens het aanmeldproces.

De groep studenten die nog niet weet of een buitenlandse studie wat voor hen is, zou baat kunnen hebben bij meer voorlichting vanuit de school of onderwijsinstelling (46%) en ervaringsverhalen van leeftijdsgenoten (35%), aldus studenten en experts.

Studenten die al interesse hebben in een buitenlandse studie, zeggen dat meer beschikbare beurzen (37%), informatie over financiële ondersteuning (44%) en verschillende soorten praktische begeleiding hen had kunnen helpen, tijdens hun oriëntatie en in het aanmeldproces.

Beide groepen studenten zouden baat hebben bij een duidelijker overzicht van het buitenlandse studieaanbod.

Stefan Kruszel, Nuffic beleidsmedewerker: “Hoewel er websites zijn die een overzicht bieden van buitenlandse studies, weten studenten en studiekeuzebegeleiders deze blijkbaar niet altijd te vinden. Dat is jammer, want op zulke websites kom je er bijvoorbeeld achter dat studeren in andere Europese landen vaak goedkoper is dan in Nederland.”

[1] Nuffic (2023). Nederlandse studenten in het buitenland: uitgaande mobiliteit in het hoger onderwijs (2005-2021)

[2] Voor dit onderzoek is gekozen voor een mixed-methods-aanpak. Op basis van gesprekken met 10 experts en een literatuurstudie is een vragenlijst opgesteld. Deze is ingevuld door 378 hbo- en wo-studenten van verschillende hogescholen en universiteiten.