Zwangerschap stress staat een natuurlijke bevalling in de weg

BJOG: an International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 5 augustus 2022. Het meest toonaangevende verloskunde/gynaecologie tijdschrift van Europa: https://doi.org/10.1111/1471-0528.17273

De universiteit van Tilburg heeft als eerste een follow-up onderzoek afgerond waarin de gevolgen van stress tijdens de zwangerschap op de bevalling zijn onderzocht. Voor het onderzoek werden ruim 2000 vrouwen tijdens de zwangerschap gemonitord. De resultaten van dit onderzoek zijn nu bekend gemaakt. 

Een natuurlijke bevalling

Volgens de WHO is er sprake van een natuurlijke (normale) bevalling als deze plaatsvindt tussen 37 en 42 weken, zonder interventies (inleiding, gebruik van een vacuümpomp of verlostang, keizersnede) en waarbij moeder en kind na de bevalling in goede gezondheid verkeren. Een natuurlijke bevalling heeft veel voordelen voor moeder en kind: op lichamelijk vlak maar ook op mentaal vlak. Medische interventies tijdens de bevalling zijn niet zonder risico’s voor beiden en een keizersnede verhoogt de kans op complicaties bij een eventuele volgende bevalling. Een natuurlijke bevalling, waar de moeder met voldoening op terugkijkt verhoogt de kans op algemeen mentaal welbevinden in het kraambed en in de periode daarna.

Zwangerschap stress

Zwangerschap stress (angst en depressieklachten) komt bij ruim één op de vijf vrouwen voor. Naast algemene klachten van angst en depressie, die ook buiten een zwangerschap voorkomen, zijn er zwangerschap specifieke stressklachten. In de eerste helft van de zwangerschap gaat het dan vooral over angst (piekeren, zich zorgen maken) of de ongeboren vrucht zich normaal ontwikkelt, of onzekerheid over (on)gezonde leefstijl. Bij een normale 20-weken echo uitslag nemen deze zorgen meestal af om soms plaats te maken voor zorgen rondom de bevalling (“Hoe houd ik de controle over mijzelf tijdens de bevalling?’’).

De HAPPY studie: eerste follow-up onderzoek naar de relatie tussen stress en natuurlijke bevalling

Onderzoek naar een mogelijke samenhang tussen zwangerschap stress en een natuurlijke bevalling was tot op heden schaars of aan veel kritiek onderhevig. De HAPPY studie (Holistic Approach to Pregnancy and the first Postpartum Year) volgde ruim 2000 vrouwen van 12 weken zwangerschap tot 12 maanden na de bevalling. Tijdens ieder trimester legden onderzoekers van de Universiteit van Tilburg stress symptomen (angst en depressie) vast bij vrouwen die na een normale zwangerschapstermijn bevielen. Maar liefst één op de tien vrouwen rapporteerde gedurende de hele zwangerschap hoge stress symptoom scores. Deze groep had ruim 30% minder kans op een natuurlijke bevalling. 

Relevantie voor de dagelijkse praktijk

Verloskundigen en gynaecologen kunnen deze kwetsbare groep zwangere vrouwen opsporen met eenvoudige vragenlijsten. Vervolgens kunnen ze wetenschappelijk bewezen effectieve interventies inzetten (ook via internet of een app op de smartphone) om stress symptomen te verminderen, en zo de kans op een natuurlijke bevalling te vergroten. 

https://doi.org/10.1111/1471-0528.17273