Congolezen staan oog in oog met de dood door ziekte en geweld

Door de ziekte ebola, gewelddadige conflicten en onvoldoende gezondheidszorg staan mensen in de Democratische Republiek Congo (DRC) elke dag oog in oog met de dood. Dat zegt Oxfam Novib vandaag, precies een jaar na de huidige uitbraak van ebola in de DRC.

Hoewel er enige voortgang is geboekt met de bestrijding van de ziekte die bijna 1800 mensen het leven heeft gekost, zijn er twee nieuwe gevallen gemeld in Goma, de grootste stad in het oosten van de DRC en een aantal gevallen in Uganda waardoor het risico op verdere verspreiding van de ziekte groter wordt. Het virus kan zich namelijk razendsnel verspreiden.

De wijdverbreide onrust door toegenomen geweld en mensen die op de vlucht zijn, belemmeren de inspanningen om het ebolavirus te beheersen en dat probleem maakt volgens Oxfam deel uit van een veel grotere humanitaire crisis. In de DRC hebben meer dan 12,8 miljoen mensen humanitaire hulp nodig, maar het land heeft tot nu toe slechts een kwart van de noodfinanciering ontvangen die het nodig heeft, waardoor er een tekort van  1,2 miljard dollar is.

In de provincie Ituri leven honderdduizenden mensen in overvolle, geïmproviseerde kampen. Er komen dagelijks nieuwe ontheemden bij en in de al overvolle kampen zitten twee keer zoveel vluchtelingen als vóór juni toen er bij conflicten honderden mensen omkwamen. ‘De situatie in die kampen is verschrikkelijk’, zegt Eveline Rooijmans van Oxfam Novib die lange tijd in Congo heeft gewerkt. ‘Er is gebrek aan schoon water en sanitaire voorzieningen, resulterend in omstandigheden die zeer bevorderlijk zijn voor de verspreiding van ziektes zoals ebola.’

Naast de ontheemden die in kampen wonen, leven er tienduizenden meer in gastgemeenschappen, wat extra druk uitoefent op mensen die al extreem kwetsbaar zijn en vrijwel geen toegang hebben tot gezondheidszorg.

‘Hoewel ebola wereldwijd aandacht krijgt, wordt de bredere crisis in Congo grotendeels genegeerd,’ zegt Rooijmans. ‘Het is van groot belang dat er ook fondsen komen om de miljoenen Congolezen te helpen die door geweld zijn ontheemd, inclusief degenen die onlangs naar kampen in Ituri zijn gevlucht. Daarnaast is het belangrijk om de verantwoordelijkheid voor de zorg meer bij de lokale gezondheidsinstellingen neer te leggen.’

Oxfam Novib pleit voor veel meer training en ondersteuning voor lokale gezondheidswerkers in de frontlinie. Een prioriteit voor de nieuwe financiering voor ebola, beloofd door de Wereldbank en andere donoren, moet erop gericht zijn samen met de mensen te zoeken naar de beste aanpak, en gezondheidswerkers uit te rusten met de vaardigheden en middelen die zij nodig hebben om hun werk te doen.

‘Goed opgeleid lokaal personeel is ook cruciaal voor het opbouwen van vertrouwen bij getroffen gemeenschappen, iets dat tot nu toe een groot probleem is geweest bij de aanpak van Ebola,’ aldus Rooijmans.

Oxfam heeft meer dan 600.000 mensen geholpen door rechtstreeks samen te werken met getroffen gemeenschappen om vertrouwen op te bouwen en de verspreiding van de dodelijke ziekte te helpen voorkomen.