'Deze stikstofwet is een schijnoplossing'

Dit is een expertquote van Raoul Beunen van Open Universiteit, in het kader van ANP Expert Support. Aanleiding: Schouten presenteert stikstofwet: 'meer reductie lastig haalbaar' | NOS

Met de stikstofwet presenteert het kabinet een schijnoplossing voor de stikstofproblematiek. De aanpak is gebaseerd op onrealistische verwachtingen en zet financiële middelen voor een belangrijk deel op een verkeerde manier in. Technische maatregelen blijken veelal minder effectief dan men op voorhand verwachtte en minder effectief dan de cijfers waar mee gerekend wordt.

Wat betreft de maatregelen die het kabinet wil gaan nemen om de stikstofdepositie te verminderen, de zogenaamde bronmaatregelen, is het ten eerste twijfelachtig in hoeverre die daadwerkelijk worden uitgevoerd. Veel gaat uit van vrijwillige medewerking van de veehouders. Het is dus zeker niet ondenkbaar dat de daadwerkelijk daling van de stikstofdepositie veel lager gaat uitpakken dan de verwachtingen waar de aanpak op is gebaseerd.

Verkeerde inzet

Het geld dat is gereserveerd voor bronmaatregelen gaat vooral naar technische maatregelen waarmee emissies verminderd moeten worden. De grootste bron van die emissies, de veehouderij, zal daardoor maar beperkt inkrimpen en vooral vrijwillig. De middelen worden maar heel beperkt ingezet om die veehouderij om te vormen naar een sector met minder dieren en veel minder negatieve effecten voor het milieu, zowel in Nederland (oa. stikstof), maar zeker ook in het buitenland. Juist zo'n transitie helpt om de economie te verduurzamen. 

Ten aanzien van de investeringen in natuur wordt een deel van het budget ingezet voor uitbreiding en verbetering van gebieden en dat is een goede investering. Maar een deel wordt ingezet voor beheermaatregelen die steeds opnieuw uitgevoerd moeten worden, omdat de stikstofdepositie niet daalt (het zogenaamde dweilen met de kraan open) en die soms ook negatieve effecten hebben.

Een integraal perspectief waarin uiteenlopende maatschappelijke ambities worden verbonden en waarbij financiële middelen worden ingezet voor een transitie van de veehouderij naar een ecologisch en economisch duurzaam systeem, zoals geadviseerd door adviescollege stikstofproblematiek (Remkes), was veel logischer geweest.

Raoul Beunen is Universitair Hoofddocent, faculteit Bètawetenschappen, vakgroep Milieuwetenschappen aan Open Universiteit.