‘Steun de glastuinbouw en redt daarmee ook de energietransitie!’

Oproep glastuinbouwsector aan ministers

De Nederlandse glastuinbouw slaat alarm! Door de aanhoudend hoge energieprijzen komen zelfs vooruitstrevende, in de basis gezonde glastuinbouwbedrijven in directe liquiditeitsproblemen. “De situatie is ernstig”, stelt Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Greenports Nederland en van brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland, in een deze week gestuurde brandbrief aan de betrokken ministers.

Het grote aantal organisaties, provincies, gemeenten en bedrijven dat de brandbrief heeft ondertekend, illustreert de ernst van de situatie waarin ondernemers in de glastuinbouw zich al enkele maanden bevinden. In de brief aan de ministers Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat, Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Jetten voor Klimaat en Energie benadrukt het glastuinbouwcollectief dat een van de Nederlandse topsectoren het erg zwaar heeft. Niet alleen voor de korte, maar zeker ook voor de langere termijn verzoekt de glastuinbouw het kabinet om de urgentie te erkennen en actief mee te denken over oplossingen.

Niet van tijdelijke aard

Uit de nu al bekende energieprijzen voor de lange termijn blijkt dat het probleem van de hoge energieprijzen niet van tijdelijke aard is en niet alleen deze winter speelt. “De prijzen vandaag én voor de komende jaren zijn enorm hoog en leiden daarmee tot langdurig hoge productiekosten. Deze hoge kosten zijn, in tegenstelling tot veel andere sectoren, niet door te berekenen in de verkoopprijzen, omdat deze op een Europese- of wereldmarkt worden bepaald”, analyseert Adri Bom-Lemstra.

Liquiditeitsproblemen

Er zijn grote zorgen over het economisch perspectief van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Ondernemers komen in acute liquiditeits- en continuïteitsproblemen. Het betalen van de dagelijkse rekeningen wordt lastig, investeren in een klimaatneutrale productie schier onmogelijk. Dit blijkt zowel uit eigen analyses onder de leden van brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland, als uit sectoranalyses van de Rabobank. De vrees is dat zelfs in de kern gezonde bedrijven in hun voortbestaan worden bedreigd.

Duurzame projecten

Niet alleen bedrijven die afhankelijk zijn van aardgas worden geraakt. Ook glastuinbouwbedrijven die reeds hebben geïnvesteerd in duurzame warmte, bijvoorbeeld vanuit geothermie of biomassa, worden getroffen. Dit komt doordat de hoogte van de SDE-subsidie die zij ontvangen in de huidige systematiek is gekoppeld aan de gasprijs. De subsidie voor 2022 droogt met deze gasprijzen op en maakt het draaiende houden van deze projecten financieel onhaalbaar. Duurzame projecten zullen noodgedwongen worden stilgezet.

De sector heeft aangetoond voorop te kunnen en willen lopen in de energietransitie, maar met de huidige omstandigheden zal die transitie ernstig vertragen, of onmogelijk worden. Dat is niet alleen van invloed op de productiebedrijven, maar heeft gevolgen voor de gehele keten.

Ver buiten invloedsfeer

Die boodschap benadrukte Adri Bom-Lemstra vrijdag 21 januari tijdens een actie van de glastuinbouw bij het Binnenhof in Den Haag. Zij overhandigde de brandbrief aan de ministers Staghouwer en Jetten met het dringende verzoek om met spoed met de sector in overleg te treden. “Inzet is primair om te zorgen voor voldoende liquiditeits- en financiële reserves voor bedrijven. Deze uitzonderlijke situatie op de energiemarkt ligt immers ver buiten hun invloedsfeer. Zonder oplossingen voor de kortetermijnproblematiek verdwijnen het langetermijnperspectief, de energietransitie en een fossielvrije glastuinbouw uit beeld. Dat terwijl de tuinbouw juist concreet in het coalitieakkoord is aangewezen als potentiële koploper in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige glasgroenten, snijbloemen en potplanten.”

Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Glastuinbouw Nederland en Greenports Nederland, overhandigde vanmorgen een brandbrief én een kistje gezondheid aan de ministers Staghouwer van LNV en Jetten van Klimaat en Energie. Foto: Fotostudio Vlekke

Sterk cluster

Ondernemers moeten kunnen rekenen op een robuust pakket aan hulpmiddelen, om te zorgen dat de beoogde energietransitie niet tot stilstand komt. “De glastuinbouw is een belangrijke sector in Nederland; een sterk cluster en een kennissector bij uitstek. Wij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan gezondheid en geluk voor consumenten in Nederland, Europa en ook daarbuiten. Wij zijn blij dat de ministers oog hebben voor ons probleem en vertrouwen erop dat we spoedig met elkaar het gesprek aan kunnen gaan”, zo zei Adri Bom-Lemstra.

Duidelijke noodkreet

In een korte reactie op de boodschap van de glastuinbouw antwoordde minister Jetten dat hij ook als kamerlid al veel mooie glastuinbouwbedrijven heeft bezocht. “Het is een sector met een mooie ambitie op gebied van klimaat. Dat hebben we in ons regeerakkoord ook benoemd.” De minister gaf aan graag met zijn collega’s en met de glastuinbouwsector te kijken naar oplossingen. “Het is een duidelijke noodkreet van de glastuinbouw.” Zijn collega Staghouwer sprak van een erg belangrijk signaal van de sector. “Hier gaan we zeker over in gesprek.” Beide ministers onderkennen het probleem, stellen dat het niet makkelijk is, maar willen zeker zoeken naar oplossingen. “Maar we moeten vooral ook kijken hoe we sneller kunnen verduurzamen”, voegde minister Jetten daar nog aan toe.

Zo brengt ’t toch niks op

De overhandiging van de brief aan beide bewindsvoerders werd opgeluisterd met een optreden van het Westlandse duo Komfort & Joy. Zij zongen ‘Zo brengt ’t toch niks op’, een geactualiseerde versie van het lied ‘Brengt ’t nog wat op’ van de Kromme Jongens. Een band, die in de jaren negentig ‘wereldberoemd’ was in het Westland en omstreken. Hun zelf geschreven liedjes werden gezongen in streekdialect en hadden doorgaans de glastuinbouw als onderwerp.

Het Westlandse duo Komfort & Joy zorgde voor muzikale omlijsting. Zij zongen het lied ‘Zo brengt ’t toch niks op’. Foto: Fotostudio Vlekke