'Verpleeghuizen in coronatijd onterecht achtergesteld ten opzichte van ziekenhuizen'

Dit is een expertquote van Henk Nies, Vilans, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Onderzoeksraad: 'Stille ramp' doordat kabinet verpleeghuizen uit het oog verloor | NU.nl

De overheid had aan het begin van de coronacrisis te weinig aandacht voor de bescherming van kwetsbare ouderen in verpleeghuizen, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Tijdens de coronacrisis werd pijnlijk duidelijk dat verpleeghuizen achtergesteld zijn ten opzichte van ziekenhuizen.

We zagen en lazen dagelijks in het nieuws over cijfers in de ziekenhuizen. Verslaggevers stonden voor het ziekenhuis en vertelden over de situatie daarbinnen, hoeveel mensen op de ic lagen en hoe zwaar de medewerkers het hadden. Over het verpleeghuis kregen we nauwelijks wat te horen, laat staan cijfers te zien. Ook gingen verslaggevers niet voor het verpleeghuis staan om verslag te doen van de situatie.

In de verpleeghuizen zijn ontzettend veel mensen ziek geworden en overleden. De bewoners hebben lange tijd afgesloten van de buitenwereld in het verpleeghuis gezeten en mochten nauwelijks bezoek ontvangen. Maar er was bijna geen aandacht voor de situatie daar, want alle aandacht ging naar de ziekenhuizen.

Verpleeghuizen staan in de rangorde onderaan. Werken in het verpleeghuis heeft namelijk bijzonder weinig aanzien in de medische wereld, omdat het wordt gezien als simpel werk. Bovendien werk je voor oude mensen die niet lang meer te leven hebben. Hierdoor is er een negatief beeld van werken in de verpleeghuizen.

Maar niks is minder waar. Er zijn hele ingewikkelde ziektebeelden, gedragingen en het is dan absoluut niet makkelijk om iemand te wassen, aan te kleden, eten te geven en te entertainen. Moeilijk is het ook om het goede gesprek te voeren met mensen over wat voor hen van belang is.

Zo is het besluit over overleven of kwaliteit van leven vaak niet goed gevoerd tijdens de druk van de crisis. Veel bewoners van verpleeghuizen hadden liever naasten en familie gezien met kans om ziek te worden en te overlijden, dan veilig en geïsoleerd binnen gezeten. De isolatie is heel zwaar geweest. En er is veel uitval bij de medewerkers.

Er speelde zich de afgelopen twee jaar een enorme tragedie af in de verpleeghuizen. Ze werden onterecht achtergesteld en kregen veel te weinig aandacht in vergelijking met de ziekenhuizen. De situatie ging op het hoogtepunt van de crisis in tegen allerlei rechten van mensen.

Henk Nies is directeur Strategie en Ontwikkeling bij Vilans, bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en lid van de Kwaliteitsraad, een commissie die advies geeft over de kwaliteit van de zorg in Nederland.