'Geen gezonde ouderenzorg zonder positief werkgeverschap en werknemerschap'

Dit is een expertquote van Amnon Weinberg, ZBVO, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: SER: geef zorgmedewerkers meer vrijheid, kansen en geld | ANP

Met de positieve oproep van Actiz wordt getracht om te anticiperen op de tekorten aan en afgenomen binding van de specialisten ouderengeneeskunde aan de verpleeghuizen. Door betere waardering en facilitering zou de “vlucht” van specialisten ouderengeneeskunde uit het verpleeghuis afgeremd kunnen worden. De context van de oproep moet echter verbreed worden.

De specialist ouderengeneeskunde kan zich anders opstellen door positief werknemerschap. Leiderschap met visie op het totale vakgebied en het inrichten van een efficiënte en effectieve praktijkvoering met taakherschikking in het netwerk draagt daartoe bij.

Nog te veel wordt "geredderd" in het ontbreken van de zelforganisatie bij zorgteams en wordt verantwoordelijkheid gedragen voor oneigenlijke taken. In de zo noodzakelijke consultatie voor de huisarts wordt vaak geen continuïteit geboden omdat de prioriteit steeds bij intern ligt. Het is voor SO niet makkelijk om uit deze spiraal te komen, dus wordt het berusten of vertrekken.

Het is dus niet onlogisch dat ambitieuze specialisten ouderengeneeskunde het verpleeghuis verlaten. De minder aantrekkelijke affiche voor het werk in het verpleeghuis leidt ook tot belastende bezettingsproblemen. Verwachtingen bij specialisten ouderengeneeskunde en zeker ook bij patiënt en familie komen niet uit. Het feit dat verpleeghuizen zich naar buiten te weinig afficheren met hun corebusiness van palliatieve zorg draagt daar zeker aan bij.

In de ideale wereld zouden bestuurders en specialisten ouderengeneeskunde elkaar gelijkwaardig kunnen vinden in gemeenschappelijke ambities. Het klassieke dienstverband is niet meer noodzakelijk. Er zijn andere organisatieverbanden van specialisten ouderengeneeskunde die de juiste partner zijn van bestuurders van zorgorganisaties. Dat stimuleert leiderschap, professionaliteit en ondernemerschap bij specialisten ouderengeneeskunde en bij bestuurders.

Om de ouderenzorg naar inhoud en betaalbaarheid bestendig te maken zijn regionale domein-overstijgende samenwerking en -bekostiging sleutelbegrippen. De patiëntreis wordt verankerd in gecoördineerde netwerkzorg; dat vraagt gezamenlijk eigenaarschap. Concurrerend vissen in de lege vijver voor specialisten ouderengeneeskunde en ook verpleegkundigen/verzorgenden werkt niet meer. Hier wordt regionaal leiderschap gevraagd bij bestuurders en specialisten ouderengeneeskunde. Gezamenlijke capaciteitsbenutting levert aantrekkelijke banen en continuïteit van de zorg op; natuurlijk in samenwerking met zorgverzekeraars. Er zijn al veelbelovende regionale initiatieven.

Visierijke nota's van VWS en Waardigheid&Trots wijzen de weg. Bestuurders en specialisten ouderengeneeskunde kunnen in een nieuwe cultuur met elkaar leren en ontwikkelen, ook over de muren met huisartsen en ziekenhuizen.

Anders kijken naar ouderenzorg binnen en buiten het verpleeghuis, nieuwe verbindingen waarbij positieve gezondheid gekoppeld wordt aan positief werkgeverschap en positief werknemerschap. Dat is de toekomst voor professionals en kwetsbare ouderen.